THÔNG BÁO

Tình hình sinh vật hại cây trồng đến ngày 02/01/2018

và dự báo tình hình sinh vật hại cây trồng đến ngày 09/01/2018

^{____________________________}

 

I. TÌNH HÌNH THỜI TIẾT VÀ CÂY TRỒNG       

1.1 Tình hình thời tiết tuần đầu tháng 01 năm 2018

Thời tiết Nam Bộ: Mây thay đổi, có mưa rào và dông vài nơi. Gió đông bắc đến đông cấp 2-3.

  Nhiệt độ: trung bình 26 – 28^oC, thấp nhất từ 22 – 25^oC, cao nhất 29– 32^oC.

Độ ẩm: Độ ẩm trung bình phổ biến 55 - 97 %.

1. 2 Tiến độ sản xuất cây trồng

a) Cây lúa

Diện tích cây lúa vụ Mùa 2017: đã xuống giống được 6.990,7 ha, trong đó huyện Củ Chi 3.742 ha, huyện Bình Chánh 2.303 ha, quận Bình Tân 100 ha, huyện Hóc Môn 499,5 ha, quận 2 là 78 ha, huyện Cần Giờ 242,9 ha, Nhà Bè 25,4 ha. Các giai đoạn lúa: 50 ha đẻ nhánh, 80 ha làm đòng, 271 ha trổ, 821,7 ha chín, 5.658,4 ha thu hoạch. Diện tích mạ Mùa 2017 là 135,5 ha.

Trong vụ Mùa 2017 có 109,65 ha lúa chết do ngập úng tại huyện Bình Chánh (xã Tân Quý Tây 56 ha, Tân Túc 8 ha, Tân Nhựt 30 ha, Vĩnh Lộc B 05 ha, Lê Minh Xuân 2,3 ha), quận Bình Tân (Tân Tạo 08 ha), huyện Cần Giờ (xã Bình Khánh 0,3 ha), huyện Nhà Bè (xã Nhơn Đức 0,05 ha). Trong đó, tại huyện Bình Chánh ghi nhận đã có 37 ha lúa đã được xuống giống lại tại xã Tân Nhựt (30 ha), Tân Túc (5 ha) và Tân Quý Tây (2 ha). Ngoài ra, vụ Mùa năm nay có 0,05 ha lúa chết do chuột cắn phá tại xã Nhơn Đức huyện Nhà Bè.

Diện tích cây lúa vụ Đông xuân 2017-2018: đã xuống giống được 3.616,6 ha, trong đó huyện Củ Chi 3.020 ha, huyện Hóc Môn 472 h, quận 9 là 59,6 ha, quận Bình Tân 65 ha. Các giai đoạn lúa: 1.977 ha mạ, 1.158,6 ha đẻ nhánh, 301 ha làm đòng, 131ha trổ và 49 ha chín.

b) Cây rau

Diện tích gieo trồng rau vụ Đông xuân 2017-2018 là 3.492,1 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước (3.362,2 ha) trong đó huyện Củ Chi 1.380,2 ha, Hóc Môn 688,1 ha, Bình Chánh 773,2 ha, Cần Giờ 28,3 ha, Nhà Bè 17,1 ha, Quận 12: 472,2 ha, Thủ Đức 53,4 ha, Quận 9: 29,4 ha, Bình Tân 46,1 ha, Quận 7: 4,2 ha. Trong đó, diện tích gieo trồng rau muống hạt là 100,6 ha, rau muống nước là 1.525,5 ha.

c) Hoa lan, cây kiểng: diện tích gieo trồng là 1.043,9 ha. Trong đó có 203,5 ha hoa lan; 542,9 ha hoa mai.

d) Cây trồng khác: diện tích canh tác cây lương thực 659,3 ha; cây công nghiệp 1.657,7   ha; cây ăn trái: 3.952,7 ha.

II. TÌNH HÌNH SINH VẬT HẠI (SVH)

2.1 Trên lúa vụ Mùa 2017

Tổng diện tích nhiễm sinh vật hại trên lúa vụ Mùa 2017 là 251,4 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước ( 372,4 ha). Các sinh vật hại gồm có: rầy nâu, sâu đục thân, sâu cuốn lá, ốc bươu vàng, chuột, bệnh đạo ôn, bệnh đốm vằn, vàng lá và cháy bìa lá. C ác sinh vật hại đều ở mức nhiễm nhẹ.

2.2 Trên lúa vụ Đông xuân 2017-2018

Tổng diện tích nhiễm sinh vật hại trên lúa là 555 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước ( 370,2 ha). Các sinh vật hại gồm có: rầy nâu, sâu cuốn lá, sâu đục thân, bọ trĩ, sâu phao, ốc bươu vàng, chuột, bệnh đạo ôn và bệnh đốm vằn. C ác sinh vật hại đều ở mức nhiễm nhẹ.

- Sâu cuốn lá: gây hại trên 36 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước ( 5 ha).

- Bọ trĩ: gây hại trên 79 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước ( 65,2 ha).

- Sâu phao: gây hại trên 21 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước ( 17 ha).

- Ốc bươu vàng : gây hại trên 329 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước ( 213 ha ) .

- Chuột : gây hại trên 51 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước ( 32 ha ) .

- Bệnh đạo ôn : gây hại trên 16 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước ( 26 ha).

2.3 Trên rau vụ Đông Xuân 2017-2018

Tổng diện tích nhiễm sinh vật hại trên rau vụ Đông Xuân là 737,5 h a, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (799,3 ha) , trong đó diện tích phòng trừ là 373,5 ha chiếm 50,6 % diện tích nhiễm sinh vật hại . Các sinh vật hại chủ yếu là sâu ăn tạp, sâu xanh, rầy xám, bệnh rỉ trắng và ốc bươu vàng . C ác sinh vật hại đều có mật số và tỉ lệ bệnh ở mức nhẹ.

- Sâu xanh: gây hại trên 58,8 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (61,8 ha).

- Sâu ăn tạp: gây hại trên 115 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (140 ha).

- Rầy xám : gây hại trên 55,1 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (62,3 ha).

- Ốc bươu vàng : gây hại trên 323,9 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (325,6 ha)

- Bệnh rỉ trắng: gây hại trên 59,2 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước (52,4 ha).

2.4 Một số đối tượng sinh vật hại cần lưu ý trên cây trồng khác

        Tổng diện tích bị sâu đục thân ( Chilo suppressalis) gây hại trên mía là 8,0 ha, chiếm 1,3 % tổng diện tích gieo trồng (592,7 ha). Chưa phát hiện diện tích bị sâu đục thân mình hồng ( Sesamia spp.) gây hại trên mía.

        Chưa phát hiện diện tích bị rệp sáp bột hồng ( Phenacoccus manihoti) gây hại trên cây khoai mì (diện tích gieo trồng 215,1 ha).

        Chưa phát hiện diện tích bị sâu đục quả ( Prays citri và Citripestis sagittiferella) gây hại trên cây có múi (diện tích gieo trồng 510,4 ha).

        Chưa phát hiện diện tích bị nhiễm bệnh chổi rồng (do nhện lông nhung Eriophyes dimocarpi làm véc tơ truyền bệnh) trên nhãn (diện tích gieo trồng 38,1 ha)

        Tổng diện tích bị bọ dừa gây hại trên cây dừa là 4,1 ha chiếm 0,9 % diện tích gieo trồng (462,7 ha). Chưa phát hiện diện tích bị bọ cánh cứng gây hại trên cây dừa.

        III. DỰ BÁO TRONG TUẦN TỚI

3. 1 Trên cây lúa

Rầy nâu: tại Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay đang ở giai đoạn tuổi 1 - 2. Dự kiến trong trong tuần tới tuổi rầy nâu sẽ từ tuổi 2 - tuổi 3. Đây là giai đoạn rầy mẫn cảm với thuốc BVTV, do vậy các địa phương cần thường xuyên theo dõi mật số rầy trên đồng ruộng và mật số rầy vào đèn để có biện pháp phòng trừ thích hợp, đảm bảo xuống giống đồng loạt và né rầy.

Theo dự báo từ Trung tâm BVTV phía Nam cho thấy rầy của các tỉnh phía Nam đang ở giai đoạn tuổi 5 đến tuổi trưởng thành do vậy khả năng trong thời gian tới rầy nâu có thể vào đèn do vậy đề nghị cán bộ kỹ thuật cần theo dõi kỹ diễn biến mật số rầy nâu vào đèn tại TP. Hồ Chí Minh để có giải pháp xử lý kịp thời đến người dân.

  Sâu cuốn lá: phần lớn SCL trên đồng ruộng hiện nay đang ở giai đoạn tuổi TT-1. Dự báo trong tuần tới SCL sẽ ở độ tuổi 1-2. Diện tích lúa bị SCL gây hại sẽ có xu hướng tăng cao đặc biệt trên các trà lúa vụ Đông xuân 2017-2018 do giai đoạn sinh trưởng của cây lúa hiện nay chủ yếu tập trung giai đoạn mạ - đẻ nhánh.

Bệnh VL-LXL: Hiện nay Thành phố Hồ Chí Minh chưa ghi nhận mới diện tích lúa bị nhiễm bệnh VL-LXL. Tuy nhiên, theo thống kê từ trung tâm BVTV phía Nam cho thấy các tỉnh lân cận với Thành phố như tỉnh Long An, Đồng Tháp có diện tích lúa bị nhiễm bệnh VL-LXL ngày càng gia tăng và trong đó có khoảng 22ha bị nhiễm nặng.

Bệnh đạo ôn: do bị ảnh hưởng của bão nên trong tuần tới khả năng Thành phố sẽ tiếp tục có mưa. Thời tiết lạnh, sáng sớm xuất hiện sương mù sẽ làm cho bệnh đạo ôn lá và đạo ôn cổ bông phát sinh phát triển trên các trà lúa đang ở giai đoạn từ đẻ nhánh đến đòng trỗ .

Ngoài ra cần chú ý ở những ruộng ngập nước ốc bưu vàng sẽ gây hại trên các trà lúa mới gieo sạ, chuột, nhện gié ở giai đoạn đòng trổ - chín.

3.2 Trên cây rau

Điều kiện thời tiết vụ ĐX rất phù hợp cho các loại sâu bệnh hại phát triển như: Sâu tơ, sâu xanh, sâu khoang, bọ nhảy, bọ trĩ,… trên các loại rau ăn lá và sâu vẽ bùa, dòi đục lá,… trên cây họ đậu.

Ngoài ra cần chú ý các bệnh nguy hiểm như: Sương mai, thán thư, đốm lá, thối thân, thối gốc,… cũng gây hại phổ biến trên nhóm cây ăn quả như dưa leo, bầu bí, khổ qua, mướp.

3.3 Cây hoa kiểng

Giai đoạn cuối mùa mưa đầu mùa khô là thời điểm muỗi đục nụ hoa lan phát triển mạnh trở lại do vậy cần tập trung theo dõi và phòng trị kịp thời. Bên cạnh đó do bị ảnh hưởng của bão nên khả năng trong tuần tới trời vẫn sẽ có mưa do vậy cần chú ý một số bệnh hại có khả năng phát triển trở lại như bệnh thối thân, thán thư, đốm lá, vàng lá gốc…

3.4 Các loại cây trồng khác

- Cây cao su: bệnh loét sọc mặt cạo, nấm hồng, nứt vỏ.

- Cây mai vàng: Rầy xanh, sâu ăn lá, nhện đỏ, bọ trĩ, bệnh đốm lá.

- Cây xoài: Sâ u đục thân cành, bệnh thán thư trên xoài.

IV. ĐỀ NGHỊ

4.1 Cây lúa

- Rầy nâu đang ở giai đoạn tuổi trưởng thành đến tuổi 1 do vậy đề nghị cán bộ kỹ thuật cần tập trung theo dõi mật số rầy nâu trên đồng ruộng để có biện pháp xử lý kịp thời khi mật số rầy nâu tăng cao trên 2.000 con/m² và rầy nâu tập trung phổ biến ở tuổi từ 1 đến 3 bằng các thuốc chống lột xác.

- Theo dõi kỹ diễn biến rầy nâu vào đèn trong thời gian tới để có thể khuyến cáo người dân xử lý kịp thời khi mật số rầy nâu tăng cao đồng thời khuyến cáo thời điểm xuống giống phù hợp giúp đảm bảo xuống giống đồng loạt, tập trung và né rầy.

- Theo dõi kỹ mật số rầy nâu và bệnh VL-LXL tại các trà lúa xuống giống không theo lịch khuyến cáo của địa phương đặc biệt các trà lúa dưới 40 ngày sẽ bị ảnh hưởng nặng nếu bị nhiễm bệnh VL-LXL.

- Dự báo trong thời gian tới sẽ tiếp tục có mưa do bị ảnh hưởng của bão do vậy cần chú ý các bệnh trên cây lúa như bệnh đạo ôn lá, đạo ôn cổ bông, bạc lá lúa sẽ tiếp tục phát sinh phát triển. Cần thăm đồng thường xuyên để chủ động phòng trừ, nên bón phân cân đối, tránh bón thừa Đạm .

- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tập huấn và mở rộng ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật như chương trình IPM, chương trình 3 giảm 3 tăng, công nghệ sinh thái ...tạo điều kiện cho cây sinh trưởng, phát triển và tăng cường sức đề kháng của cây lúa để chống chịu với các sinh vật gây hại.

- Tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn nông dân kỹ thuật phòng trừ sinh vật gây hại bằng thuốc BVTV theo nguyên tắc 4 đúng và chú trọng việc ứng dụng các thuốc sinh học, thảo mộc thay cho thuốc BVTV hoá học để giảm thiểu ô nhiễm môi trường đồng thời hạn chế dư lượng thuốc BVTV trong nông sản.

4.2 Cây rau

- Lưu ý các các loại côn trùng gây hại phát triển mạnh vào vụ Đông Xuân như sâu tơ, sâu xanh, bọ dưa, bọ nhảy, rầy mềm…

- Thời tiết lạnh và mưa do vậy cần chú ý phòng trị các bệnh trên cây trồng như như bệnh thán thư, sương mai, phấn trắng … trên các nhóm rau ăn quả; bệnh thối nhũng, chết rạp cây con trên nhóm rau ăn lá.

4.3 Các loại cây trồng khác

- Cây khoai mì: không mua giống khoai mì từ các vùng bị dịch đồng thời không sử dụng giống HL - S11 để trồng do giống này đang bị nhiễm rất nặng đối với bệnh khảm lá.

- Cây mai: Tập trung theo dõi và phòng trị các đối tượng thường gây hại như nhện đỏ, bọ trĩ, cháy lá. Đồng thời cần tiêu thoát nước tốt để tránh cây bị ngập úng, ảnh hưởng đến sinh trưởng và ra hoa của cây.

- Hoa lan: cần chú ý các đối tượng như muỗi đục nụ hoa lan trên giống lan Dendrobium, bệnh vàng lá,   thán thư, đốm lá.

Ngoài ra theo khuyến cáo của Cục Trồng trọt, để chủ động trong công tác phòng tránh cũng như khôi phục sản xuất sau mưa bão, đề nghị các địa phương cần khuyến cáo đến người dân các giải giải pháp sau:

a.      Một số giải pháp giúp phòng tránh, giảm nhẹ thiệt hại do mưa bão

- Tăng cường kiểm tra đê bao, bờ bao, hệ thống kênh, rạch để gia cố ngay   những đoạn đê bao có nguy cơ xảy ra sạt lở cao. Chủ động các biện pháp tiêu úng để bảo vệ cây lúa và cây trồng khác

- Đối với các cây lúa đã đến giai đoạn chín và nằm trong vùng chịu ảnh hưởng của bão có nguy cơ bị ngập cao, nước rút chậm có thể thực hiện thu hoạch sớm theo phương châm “Xanh nhà hơn già đồng”.

- Đối với diện tích lúa mới gieo sạ, đặc biệt ở những vùng trũng thấp, ven biển cần chủ động rút nước trên ruộng, tiêu nước đệm để hạn chế ngập úng.

- Đối với cây rau màu cần có giải pháp khơi thông dòng chảy, tiêu thoát nước kịp thời đối với diện tích rau màu đã gieo trồng nhằm hạn chế thấp nhất ảnh hưởng của mưa bão gây ra.

- Đối với cây ăn quả và cây công nghiệp: cần khuyến cáo người dân cắt tỉa bớt cành, đắp bổ sung đất và dặm chặt gốc, chằng chống cây nhằn hạn chế gẫy đỗ.

- Tăng cường cử cán bộ kỹ thuật xuống cơ sở; tuyên truyền, hướng dẫn nông dân các biện pháp phòng chống bão. Sau mưa bão, nhanh chóng kiểm tra tình hình thiệt hại để kịp thời hướng dẫn nông dân các biện pháp khắc phục.

b.      Một số biện pháp khắc phục sau mưa bão

- Đào rãnh, tập trung bơm hút nước nhanh ra khỏi mặt líp.

- Dùng cưa chuyên dụng cưa cành gãy, vệ sinh đồng ruộng. Tại vị trí cưa nên dùng nước vôi hoặc dung dịch thuốc nấm gốc đồng quét vào vết cưa để hạn chế tác hại của nấm xâm nhập vào cành cây gây hại.

- Tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ, phân bón lá (hạn chế sử dụng phân bón hoá học) để tăng khả năng phục hồi của cây.

- Xới nhẹ, phá váng ở lớp đất mặt (vùng tán cây) giúp đất thông thoáng, tạo sự trao đổi khí vùng bên trên và xung quanh rễ.

- Không nên xử lý ra hoa đối với cây trồng bị ảnh hưởng do mưa bão như nghiêng, ngã, gãy cành, nhánh.

- Đối với những cây thiệt hại nặng như trốc gốc, gãy nhánh nặng khó phục hồi cần có kế hoạch sử dụng cây giống chất lượng cho trồng mới.

- Đối với những vườn xử lý trái vụ đang ra hoa, bị ảnh hưởng từ nhẹ đến trung bình cần tăng cường chăm sóc, phun phân bón lá có chứa Bo hoặc các chất điều hoà sinh trưởng như NAA, GA₃ để giảm rụng quả và tăng tỷ lệ đậu quả.

- Đối với những vườn đang xử lý ra hoa hoặc đang ra hoa, bị ảnh hưởng toàn bộ (cây không thể ra hoa được hoặc hoa bị thối, rụng): cắt bỏ các trục (phát) hoa, tiếp tục chăm sóc, dưỡng cây để chuẩn bị cho đợt xử lý ra hoa kế tiếp.

- Đối với các vườn cây đang đậu quả non hoặc quả đang trong giai đoạn phát triển thì nên phun phân bón lá có chưa các chất như Ca, Cu, B, Zn để tránh hiện tượng nứt quả.

- Theo dõi thường xuyên vườn cây, đặc biệt là cây bị long gốc để kịp thời phát hiện bệnh rễ do nấm gây ra và có biện pháp phòng trừ kịp thời. Có thể dùng các loại thuốc nấm như Ridomil hoặc Aliette… tưới gốc 2-3 lần cách nhau 20-25 ngày. Nồng độ theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

- Cây bị long gốc, cần dậm chặt đất, sau đó có thể tưới   thuốc trừ nấm như Ridomil hoặc Aliette, hoặc các chế phẩm như Trichoderma đối kháng nấm hại… tưới gốc 2-3 lần cách nhau 20-25 ngày để phòng trị bệnh thối gốc và rễ cây. Nồng độ theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

- Khi bộ rễ cây đã ổn định trở lại mới tiến hành bón phân cho vườn cây ăn quả (khoảng 20-30 ngày sau)./.