THÔNG BÁO

Tình hình sinh vật hại cây trồng đến ngày 13/6/2017

và dự báo tình hình sinh vật hại cây trồng đến ngày 20/6/2017

^{____________________________}

 

I. TÌNH HÌNH THỜI TIẾT VÀ CÂY TRỒNG       

1.1 Tình hình thời tiết tuần giữa tháng 6 năm 2017

Thời tiết Nam Bộ: ngày mây thay đổi, có mưa rào và dông vài nơi; chiều tối và đêm nhiều mây, có mưa rào rải rác và có nơi có dông. Gió tây nam cấp 2-3.

          Nhiệt độ: trung bình 27 – 31^oC, thấp nhất từ 24 – 27^oC, cao nhất 31– 34^oC, có nơi trên 34^oC.

Độ ẩm: Độ ẩm trung bình phổ biến 60 - 95 % .

1. 2 Tiến độ sản xuất cây trồng

a) Cây lúa

Diện tích cây lúa vụ Hè Thu 2017: đã xuống giống được 5.041 ha, trong đó huyện Củ Chi 3.129 ha, huyện Bình Chánh 1.419,5 ha, quận Bình Tân 100 ha, huyện Hóc Môn 268,5 ha, quận 9 67,9 ha, quận 2 25 ha, huyện Cần Giờ 31,1 ha. Các giai đoạn lúa: 1.330,6 ha mạ, 1.370,9 ha đẻ nhánh, 1.105,5 ha làm đòng, 804 ha trổ, 328 ha chín, 102 ha thu hoạch.

b) Cây rau

Diện tích gieo trồng rau vụ Hè thu 2017 là 3.314,6 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước (3.061,3 ha) trong đó huyện Củ Chi 1.122,9 ha, Hóc Môn 797,6 ha, Bình Chánh 648,2 ha, Cần Giờ 22,6 ha, Nhà Bè 13,3 ha, Quận 12: 569,5 ha, Thủ Đức 47,4 ha, Quận 9: 51,8 ha, Bình Tân 37,2 ha, Quận 7: 4,4 ha. Trong đó, diện tích gieo trồng rau muống hạt là 96,4 ha, rau muống nước là 1.472,9 ha.

c) Hoa lan, cây kiểng: diện tích gieo trồng là 1.024,7 ha. Trong đó có 207,4 ha hoa lan; 510,9 ha hoa mai.

d) Cây trồng khác: diện tích canh tác cây lương thực 508,3 ha; cây công nghiệp 1.680,5   ha; cây ăn trái: 4.872,5 ha.

II. TÌNH HÌNH SINH VẬT HẠI (SVH)

2.1 Trên lúa vụ Hè thu 2017

Tổng diện tích nhiễm sinh vật hại trên lúa vụ Hè thu 2017 là 764,8 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước ( 505,4 ha). Các sinh vật hại chủ yếu là rầy nâu, sâu cuốn lá, bọ trĩ, sâu phao, ốc bươu vàng, chuột và bệnh đạo ôn . Mật số rầy nâu trên đồng ruộng trung bình 700 – 1.000 con/m², các sinh vật hại khác ở mức nhiễm nhẹ.

- Sâu cuốn lá : gây hại trên 55,5 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (83 ha).

- Bọ trĩ : gây hại trên 42,2 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước ( 53 ha) .

- Bọ xít hôi : gây hại trên 63 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước ( 58 ha) .

- Sâu phao : gây hại trên 50,4 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước (1 ha).

- Chuột: gây hại trên 81,4 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước ( 29,1 ha) .

- Ốc bươu vàng : gây hại trên 342,3 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước ( 75 ha) .

- Bệnh đạo ôn : gây hại trên 75 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước (56,5 ha).

2.2 Trên rau vụ Hè thu 2017

Tổng diện tích nhiễm sinh vật hại trên rau vụ Hè thu là 731,5 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (804,1 ha) , trong đó diện tích phòng trừ là 375,3 ha chiếm 51,3 % diện tích nhiễm sinh vật hại . Các sinh vật hại chủ yếu là sâu ăn tạp, sâu xanh, rầy xám, bệnh rỉ trắng và ốc bươu vàng . C ác sinh vật hại đều có mật số và tỉ lệ bệnh ở mức nhẹ.

- Sâu xanh : gây hại trên 54,7 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (64,2 ha).

- Sâu ăn tạp: gây hại trên 117 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước (103,4 ha) .

- Rầy xám : gây hại trên 59,9 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước (47,5 ha) .

- Ốc bươu vàng : gây hại trên 311,4 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (345 ha).

- Bệnh rỉ trắng: gây hại trên 51,2 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước (43,3 ha).

2.3 Một số đối tượng sinh vật hại cần lưu ý trên cây trồng khác

        Tổng diện tích bị sâu đục thân ( Chilo suppressalis) gây hại trên mía là 24,5 ha, chiếm 3,8 % tổng diện tích gieo trồng (649,1 ha). Chưa phát hiện diện tích bị sâu đục thân mình hồng ( Sesamia spp.) gây hại trên mía.

        Chưa phát hiện diện tích bị rệp sáp bột hồng ( Phenacoccus manihoti) gây hại trên cây khoai mì (diện tích gieo trồng 496,7 ha).

        Chưa phát hiện diện tích bị sâu đục quả ( Prays citri và Citripestis sagittiferella) gây hại trên cây có múi (diện tích gieo trồng 622,5 ha).

        Chưa phát hiện diện tích bị nhiễm bệnh chổi rồng (do nhện lông nhung Eriophyes dimocarpi làm véc tơ truyền bệnh) trên nhãn (diện tích gieo trồng 43,1 ha).

        Tổng diện tích bị bọ dừa gây hại trên cây dừa là 5,7 ha chiếm 1,2 % diện tích gieo trồng (480,3 ha). Chưa phát hiện diện tích bị bọ cánh cứng gây hại trên cây dừa.

        III. DỰ BÁO TRONG TUẦN TỚI

3. 1 Trên cây lúa

a) Rầy nâu

P hần lớn rầy nâu trên đồng ruộng đang ở giai đoạn từ tuổi trưởng thành đến tuổi 1. Trong tuần tới tầy nâu sẽ ở tuổi 2,3. Đối với một số nơi đang tiếp tục xuống giống vụ Hè Thu cần chú ý xuống giống tập trung theo lịch khuyến cáo của địa phương hoặc dựa vào mật số rầy nâu trưởng thành trên đồng ruộng để bố trí lịch gieo cấy cho phù hợp. Thông thường sau khi rầy nâu vào đèn rộ khoảng 5-7 ngày thì tiến hành gieo sạ đồng loạt. Như vậy cây lúa non sẽ tránh được rầy trưởng thành di trú truyền bệnh.  

b) Các sinh vật hại khác

Điều kiện thời tiết hiện nay sáng nắng chiều tối hay có mưa vừa đến mưa to làm độ ẩm trên đồng ruộng tăng cao sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh đạo ôn lá, đạo ôn cổ bông và bệnh đốm vằn phát sinh, phát triển. Do vậy, để hạn chế bệnh cần bón phân cân đối hợp lý, tránh bón quá nhiều phân đạm, chủ động tưới tiêu, tránh để ruộng khô, thiếu nước sẽ dễ dẫn đến tình trạng bệnh đạo ôn gây hại nặng hơn.

Ngoài ra, cũng cần lưu ý các đối tượng như ốc bưu vàng, sâu cuốn lá ở giai đoạn lúa mạ - đẻ nhánh; sâu đục thân, bọ xít hôi, chuột, bệnh lem lép hạt ở giai đoạn trổ - chín. Các đối tượng khác xuất hiện với diện tích và mức độ gây hại không cao cần tiếp tục theo dõi.

3.2 Trên rau                     

Do thời tiết hiện có nhiều biến đổi, có những cơn mưa trái mùa vào sáng sớm và chiều tối, là điều kiện thích hợp cho các loại sâu bệnh phát triển gây hại, đặc biệt là bệnh chết rạp, thối nhũn trên nhóm rau ăn lá, bệnh phấn vàng, lở cổ rễ, trên dưa leo – khổ qua, bệnh gỉ trắng trên rau muống…

 Ngoài ra, các vùng chuyên canh rau cần lưu ý các loại sâu bệnh gây hại khác như bọ nhảy, sâu xanh, sâu tơ, sâu ăn tạp, dòi đục lá trên cải; rầy xanh, sâu đục trái, bệnh vàng lá trên khổ qua - dưa leo; rầy xám trên rau muống nước; sâu khoang, rầy mềm, khô lá trên cây sen ... để có biện pháp phòng trừ thích hợp.  

3.3 Cây trồng khác

Trạm BVTV các quận, huyện cần khuyến cáo bà con nông dân chú ý, phát hiện và phòng trừ kịp thời các đối tượng sau: Rệp sáp bột hồng trên cây khoai mì ( Phenacoccus manihoti); Sâu đục thân mía (sâu đục thân 4 vạch Chilo tumidicostalis, sâu đục thân mình hồng Sesamia spp., sâu đục thân mình tím); bệnh héo đầu lá trên cây cao su ( Colletotrichum gloeosporioides (Penz.) Sacc),bệnh rụng lá mùa mưa và bệnh loét sọc mặt cạo do nấm Phytophthora gây ra.

- Cây mai vàng: nhện đỏ, sâu ăn lá, rong rêu, mốc xanh …

  - Cây hoa lan: muỗi đục nụ hoa lan, bệnh thối đọt, bệnh thán thư, bệnh đốm lá, bệnh thối nhũng, vàng tuột lá chân  trên lan dendro, mokara .

- Cây mía: bệnh huyết dụ, sâu đục thân,…

- Cây xoài: sâu đục thân cành, bệnh thán thư trên lá

- Cây cao su: bệnh héo đầu lá, bệnh rụng lá mùa mưa, bệnh loét sọc mặt cạo.

- cây khoai   mì: bệnh rệp sáp bột hồng, bệnh đốm nâu, thán thư.

Ngoài ra, cũng cần lưu ý trên một số cây dừa tại quận 9 gồm các phường như Long Phước, Long Bình, Long Thạnh Mỹ, Long Trường và Trường Thạnh đang ghi nhận bị bọ dừa gây hại.

IV. ĐỀ NGHỊ

4.1 Cây lúa

Hiện nay rầy nâu trên ruộng đang chủ yếu ở giai đoạn tuổi 2,3 và g iai đoạn này rầy nâu mẫn cảm với thuốc nhất. Do vậy, ở những nơi có mật số rầy nâu cao (trên 3.000 con/m² hoặc 3 con/dảnh trở lên) thì có thể tiến hành phun xịt thuốc trừ rầy. Có thể sử dụng các loại thuốc chống lột xác, tiếp xúc, lưu dẫn để phun trừ rầy. Tuy nhiên, khi phun xịt thuốc trừ rầy cần chú ý phải sử dụng theo nguyên tắc 4 đúng và không nên phối trộn nhiều loại thuốc để phun. Để đảm bảo hiệu quả của thuốc trừ rầy cần chú ý phun thuốc đúng cách, hướng vòi phun vào sát gốc lúa nơi rầy bu; không được phun trên ngọn lá lúa. Trước khi phun nếu có điều kiện nên cho nước ngập ruộng để rầy di chuyển lên cao, xịt thuốc sẽ dễ trúng rầy hơn.

Tại các tỉnh phía Nam hiện nay diện tích lúa bị nhiễm rầy đang gia tăng do cây lúa đang ở giai đoạn phát triển mạnh. Bên cạnh mật số rầy tăng nhanh, diện tích lúa bị nhiễm bệnh vàng lùn – lùn xoắn lá cũng phát triển theo. Kết quả phân tích Elisa các mẫu rầy vào đèn đầu tháng 6/2017 tại các tỉnh phía Nam cho thấy phần lớn các mẫu rầy nâu đều mang virus truyền bệnh vàng lùn – lùn xoắn lá hại lúa. Do vậy, đề nghị Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật các quận/huyện cần tăng cường theo dõi tình hình bệnh vàng lùn – lùn xoắn lá trên đồng ruộng.

Bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá do Virus gây ra nên hiện nay vẫn chưa có thuốc đặc trị. Biện pháp trừ bệnh hiệu quả nhất hiện nay vẫn là tiêu hũy nguồn bệnh trên đồng   ruộng. Trong trường hợp bệnh nhiễm nhẹ thì phải nhổ bỏ cây bệnh và vùi dưới ruộng, không bỏ tràn lan trên bờ. Nếu ruộng bị bệnh nặng không có khả năng phục hồi thì phải tiêu hũy ngay bằng cách cày, trục cả ruộng để diệt mầm bệnh. Trước khi cày vùi cần phải phun thuốc trừ rầy nâu để tránh phát tán bệnh sang các ruộng khác và chỉ được gieo trồng lại theo thời vụ của chính quyền địa

Để hạn chế bệnh đạo ôn trên lá phát triển mạnh cần chú ý khuyến cáo người nông dân bón phân cân đối hợp lý, tránh việc bón nhiều đạm. Cần chú ý nguồn nước trên ruộng, tránh để ruộng khô hạn sẽ làm bệnh phát sinh và gây hại nặng. Việc sử dụng thuốc phải đảm bảo theo nguyên tắc 4 đúng và không nên phun phối trộn phân bón lá với thuốc trị bệnh đạo ôn lá. Đối với bệnh đạo ôn cổ bông có thể phun ngừa bệnh bằng các loại thuốc đặc trị khi lúa trổ lác đác và sau khi lúa trổ đều.

4.2 Cây rau

Cây rau vụ Hè thu đang giai đoạn phát triển và vào giai đoạn mùa mưa nên đề nghị các Trạm BVTV quận, huyện khuyến cáo nông dân làm đất, lên luống cao, khơi thông liếp để tránh ngập úng giúp cây phát triển tốt.

Cần theo dõi diễn biến các bệnh có khả năng phát triển mạnh vào giai đoạn mùa mưa như thối nhũng, đốm lá, gỉ trắng trên rau muống.... Việc phun thuốc BVTV cũng cần thực hiện theo nguyên tắc 4 đúng để đảm bảo hiệu quả của thuốc cũng như đảm bảo thời gian cách ly, tránh tồn đọng thuốc BVTV trên nông sản.

  4. 3 Cây trồng khác

Giai đoạn tháng 5,6 là thời điểm muỗi đục nụ hoa lan Dendrobium gây hại nặng nên khuyến cáo người nông dân thường xuyên thăm đồng điều tra để phòng trị kịp thời. Việc phòng trị muỗi đục nụ hoa lan cũng cần phải áp dụng quy trình phòng trừ tổng hợp để đạt hiệu quả cao do ấu trùng của muỗi nằm bên trong nụ hoa, giai đoạn nhộng ở trong đất còn trưởng thành vũ hóa bay phía trên và dưới líp trồng lan.

Đối với 590 cây dừa bị bọ dừa gây hại tại quận 9, Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật liên quận Quận 2 – Quận 9 – Thủ Đức cần thường xuyên theo dõi và hướng dẫn người dân trong việc phòng trị đối tượng này. Nếu các cây dừa nằm trong khu dân cư thì có thể sử dụng các loại thuốc đặt vào bẹ lá để tránh gây ô nhiễm môi trường xung quanh. Có thể sử dụng thuốc Diaphos 10G dạng túi lọc 30 gram đặt vào bẹ lá non của cây dừa, cau. Do tác dụng tiếp xúc, vị độc, thấm sâu và nhất là tính xông hơi nên thuốc sẽ diệt ấu trùng và cả bọ trưởng thành sống bên trong lá non.

Trên cây cao su cần chú ý bệnh rụng lá mùa mưa do nấm Phytophthora spp. gây ra khá phổ biến. Khi bệnh phát triển cần   thu gom sạch sẽ lá bệnh rụng trên mặt đất, đưa xuống hố, rải vôi chôn hoặc đốt. Cưa bỏ cành bị bệnh chết, đưa ra khỏi vườn tiêu hủy để hạn chế bệnh lây lan. Những cây bị gây hại nhẹ nên giảm cường độ cạo, nặng thì phải ngưng cạo hoàn toàn dể dưỡng cây và kết hợp sử dụng thuốc BVTV (thuốc có hoạt chất Carbendazim, Hexaconazole…). để hạn chế bệnh lây lan và phát triển./.