Ng uyên tắc 4 đúng trong sử dụng thuốc BVTV là nguyên tắc cơ bản nhằm đảm bảo tính hiệu quả và an toàn trong quá trình sử dụng thuốc.

Áp dụng đúng nguyên tắc 4 đúng không những giúp người nông dân quản lý tốt các đối tượng dịch hại mà còn tránh được những ảnh hưởng không mong muốn do thuốc BVTV có thể gây ra với cây trồng và sức khỏe con người.

Trong nhiều năm qua các cơ quan chức năng đã thường xuyên tuyên truyền và tập huấn kỹ thuật này nhưng việc áp dụng của người nông dân ở một số nơi còn chưa đúng.

Việc không tuân thủ theo nguyên tắc 4 đúng thường dẫn đến những rủi ro không đáng có cho người sử dụng như: ngộ độc, dị ứng với thuốc, hoặc cây trồng bị các tác dụng phu của thuốc làm ảnh hưởng đến sinh trưởng phát triển dẫn đến thiệt hại về năng suất, chất lượng nông sản.

Nhân đây chúng tôi xin được nhắc lại những nguyên tắc này đồng thời đưa ra những dẫn chứng cụ thể mà người nông dân đã phải gánh chịu khi không tuân thủ đúng và hoặc đầy đủ những nguyên tắc này.

Đúng thuốc

Mỗi một loại thuốc BVTV chỉ được đăng ký để trừ cho một số đối tượng dịch hại cụ thể và trên một số cây trồng cụ thể. Những thông tin về thuốc trừ được đối tượng dịch hại nào, trên cây trồng gì được ghi rất rõ ràng trên bao bì của nhà sản xuất.

Việc sử dụng không đúng loại thuốc sẽ gây thiệt hại về kinh tế, hiệu quả phòng trừ dịch hại không được như mong muốn hoặc không kiểm soát được dịch hại.

Vừa qua có một số nhà vườn tại Thanh Hà – Hải Dương có phản ánh, sau khi phun thuốc trừ nhện lông nhung thì cây vải có hiện tượng rụng lá. Cơ quan chức năng kiểm tra loại thuốc mà người dân sử dụng thì đó là thuốc chỉ đăng ký trừ nhện lông nhung trên nhãn.

Như vậy hiện tượng cây vải bị rụng lá sau khi dùng thuốc là do một số bà con đã áp dụng thuốc không đúng cây trồng. Đa số các loại thuốc được lưu thông hiện nay trên thị trường có nguồn gốc hóa nên mỗi loại thuốc có lý tính và hóa tính khác nhau.

Một loại thuốc có thể an toàn với cây trồng này nhưng lại có thể tạo ra ức chế sinh trưởng với cây trồng khác nên bà con lưu ý cần sử dụng đúng thuốc cho đúng đối tượng dịch hại và đúng cây trồng.

Đúng nồng độ, liều lượng

Pha thuốc cần phải tuân thủ nghiêm ngặt theo những hướng dẫn trên bao bì của sản phẩm, không tự ý tăng liều hoặc giảm liều. Cần phải pha đúng nồng độ và đảm bảo đủ lượng nước phun trên một đơn vị diện tích. Nếu tự động tăng nông độ và liều lượng sẽ dẫn tới việc lãng phí thuốc hoặc quá liều theo khuyến cáo và làm ảnh hưởng đến sinh trưởng phát triển của cây trồng.

Mới đây, vườn đào của một nông dân ở Ninh Giang- Hải Dương đã có hiện tượng rụng lá sau khi sử dụng một loại thuốc trừ nhện. Nông dân này đã pha đúng nồng độ trên 1 bình thuốc nhưng khi phun lại phun gần gấp đôi lượng dung dịch nước thuốc cần dùng do vậy tổng lượng thuốc trên đơn vị diện tích cao gấp gần 2 lần so với liều lượng tối đa của nhà sản xuất. Việc sử dụng quá liều lượng thuốc có thể đạt được hiệu quả trừ dịch hại nhưng sẽ làm ảnh hưởng đến sinh trưởng phát triển cho cây trồng.

Sự nhầm lẫn của nông dân này cũng là nhầm lẫn thường gặp phải của nhiều nhà nông. Để tránh phun thuốc quá liều lượng được khuyến cáo bà con lưu ý cần điều chỉnh về cách pha và cách phun. Cần xem cả hướng dẫn về nồng độ thuốc (tức là lượng thuốc/ lượng nước trên 1 bình phun) và hướng dẫn về tổng lượng nước được phép phun cho một đơn vị diện tích.

Đúng thời điểm

Trong vụ mùa năm 2015, áp lực sâu cuốn lá tại một sô tỉnh ven biển Miền bắc rất lớn. Có nơi mật độ sâu cuốn lá lên đến 200-300 con/ m2. Sau đợt phát động trừ sâu cuốn lá của các chi cục BVTV, hầu hết các vùng trồng lúa đều đạt được hiệu quả phòng trừ cao. Tuy nhiên có một diện nhỏ lúa tại các huyện Quỳnh Phụ- Thái Bình, Xuân Trường- Nam Định… có hiện tượng trắng lá.

Bà con nông dân ở những khu vực này thường đi làm công nhân và chỉ tranh thủ đi phun vào ngày thứ 7, CN nên thời điểm sử dụng thuốc bị chậm so với lịch chỉ đạo phun thuốc tại địa phương. Đối với sâu cuốn lá, để đạt hiệu quả phòng trừ hữu hiệu cần sử dụng thuốc vào thời điểm sâu non tuổi 1, tuổi 2.

Nếu để sâu phát triển lên tuổi 3, tuổi 4 thì hiệu quả trừ sâu sẽ rất thấp. Nguyên tắc đúng lúc cũng chỉ rõ cần tránh thời điểm các cây trồng nở hoa (lúa trỗ bông phơi màu, cây nhãn vải nở hoa cái…) vì nếu sử dụng thuốc hóa học vào giai đoạn này sẽ ảnh hưởng không tốt đến quá trình thụ phấn hình thành quả, hạt của cây trồng.

Đúng cách

Đa số các loại thuốc BVTV được khuyến cáo phun lên cây trồng bên cạnh đó cũng có một số loại thuốc dùng để rắc hoặc rải xuống đất để trừ dịch hại, người sử dụng cần đọc kỹ các thông tin hướng dẫn sử dụng được ghi trên bao bì để sử dụng cho đúng. Việc trang bị các loại bảo hộ lao động: Kính, khẩu trang, gang tay, áo mũ bảo hộ sẽ làm hạn chế việc thuốc tiếp xúc hoặc xâm vào trong cơ thể người phun thuốc.

Bên canh đó người sử dụng cũng thường xuyên hỗn hợp nhiều loại thuốc BVTV với nhau để giảm công phun tuy nhiên không phải lúc nào chúng ta cũng có thể sử dụng biện pháp này được bởi vì mỗi loại thuốc BVTV đều có những đặc tính về lý tính, hóa tính khác nhau.

Hỗn hợp thuốc chưa đúng kỹ thuật sẽ làm giảm tác dụng của hỗn hợp, cũng như tính năng tác dụng của từng loại thuốc. Vụ xuân năm 2016, một số hộ nông dân tại Kim Động- Hưng Yên phản ánh, sau khi phun thuốc trừ đạo ôn xong khoảng 1 tuần thấy bệnh đạo ôn không những không khỏi mà còn tiếp tục lan ra gây hiện tượng lùn lụi.

Sau khi cơ quan chuyên môn kiểm tra được biết nông dân đã trộn cả phân bón lá vào bình cùng với thuốc trừ đạo ôn khi phun. Điều này là sai nguyên tắc đúng cách trong 4 đúng. Trong nguyên tắc đúng cách có nêu rất cụ thể những loại thuốc nào thì có thể hỗn hợp được với nhau và những nhóm thuốc nào thì không nên hỗn hợp.

Ví dụ: Không nên hỗn hợp phân bón lá với thuốc trừ bệnh vì phân bón lá có thể trực tiếp hoặc gián tiếp kích thích nấm bệnh phát triển mạnh hơn. Để sử dụng phân bón lá một cách có hiệu quả cao nhất thì bà con nên phun thuốc trừ bệnh trước, sau đó 5- 7 ngày rồi mới sử dụng phân bón lá.

Một lưu ý khác khi hỗn hợp thuốc đó là thứ tự pha thuốc. Khi phải hỗn hợp nhiều loại thuốc cho một bình phun thì thứ tự pha thuốc sẽ là: Hạt, bột (WG, WP) dung dịch (SC) nhũ dầu (EC, ND). Nếu bà con đảo ngược thứ tự pha thuốc sẽ dẫn tới hiện tượng kết tủa thuốc, tắc bép phun và giảm hiệu quả phòng trừ dịch hại.

Như vậy có thể thấy việc áp dụng không đúng và hoặc không đủ nguyên tắc 4 đúng trong sử dụng thuốc BVTV sẽ để lại những hậu quả như: hiệu quả phòng trừ dịch hại thấp, ảnh hưởng ngộ độc cho cây trồng, lãng phí tiền của của người sử dụng gây ô nhiễm môi trường và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bà con. Để đảm bảo hiệu quả phòng trừ dịch hại, an toàn cho cây và sức khỏe của mình bà con cần đọc kỹ nhãn thuốc và tuân thủ theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất. Thường xuyên tham dự các lớp tập huấn về sử dụng an toàn hiệu quả thuốc BVTV của các cơ quan chuyên ngành về trồng trọt như: Trạm BVTV huyện, khuyến nông, phòng nông nghiệp…

Khi chưa biết rõ về tính năng, công dụng và cách sử dụng của một loại thuốc nào đó, nên liên hệ trực tiếp với nhà sản xuất để được tư vấn, tuyệt đối không dùng thuốc BTBV tùy tiện theo thói quen và suy đoán. ·