Tình hình sinh vật hại cây trồng đến ngày 18/10/2011

và dự báo tình hình sinh vật hại cây trồng đến ngày 25/10/2011

^{_________________________________________}

  I. TÌNH HÌNH THỜI TIẾT VÀ CÂY TRỒNG

1. Tình hình thời tiết tuần đầu tháng 10 năm 2011

Nam Bộ chịu ảnh hưởng của một bộ phận không khí lạnh và áp thấp nhiệt đới, do đó thời tiết có mưa, mưa rào nhiều nơi và có nơi có dông. Gió tây nam cấp 2, cấp 3 những ngày cuối cấp 3 cấp 4, vùng ven biển phía đông cấp 4 cấp 5. Cần đề phòng dông, lốc và sét.

- Nhiệt độ: trung bình 25 – 26 ^oC, thấp nhất từ 22 – 23^oC, cao nhất 32 – 33^oC.

- Độ ẩm: Độ ẩm trung bình phổ biến 85 – 90 %.

- Lượng mưa: 100 – 150 mm

- Độ mặn: tại mũi Nhà Bè 0,27 – 1,2 %0.

2 . Tiến độ sản xuất lúa vụ Mùa (tính đến ngày 18/10/ 201 1 )

DT sạ, cấy 10.192 ha, (Quận 2: 90 ha, Quận 9: 16, Hóc Môn: 1.140 ha; Củ Chi: 4.401 ha, Bình Chánh: 3.948 ha, Bình Tân: 112 ha, Nhà Bè: 112 ha, Cần Giờ: 373 ha). Trong đó, DT lúa giai đoạn mạ là 775 ha, đẻ nhánh 4.975 ha, làm đòng 2.351 ha, trổ 1.680 ha, chín 599 ha và thu hoạch 213 ha.

DT gieo mạ 453,64 ha (Quận 2: 6 ha, Quận 9:1 ha, Hóc Môn: 42,58 ha; Củ Chi:5 ha, Bình Chánh: 370.5 ha; Bình Tân: 0,4; Nhà Bè: 9,66 ha; Cần Giờ: 18,5 ha).

3 . Tiến độ sản xuất vụ Đông xuân 2011 – 2012 (tính đến ngày 18/10/ 201 1 )

a) Cây rau

Diện tích gieo trồng là 1.152 ha, trong đó có 395 ha trồng rau muống nước và 22 ha trồng rau muống hạt.

b) Cây trồng khác

- Bắp: 5,2 ha

- Đậu phộng: 0,5 ha (Củ Chi)

- Cây công nghiệp: 1.532 ha

- Hoa lan, cây kiểng: 684 ha

- Cây ăn trái: 5.028 ha

II. TÌNH HÌNH SINH VẬT HẠI (SVH)

1. Cây lúa v ụ Mùa

* Rầy nâu

Trên đồng ruộng hiện nay có nhiều lứa rầy gối nhau, phần lớn RN đang giai đoạn tuổi 3 - tuổi 4, riêng huyện Nhà Bè – Cần Giờ phần lớn RN đang giai đoạn tuổi trưởng thành, tuổi 1. Tổng diện tích nhiễm RN trên lúa Mùa và mạ Mùa là 316 ha, trong đó có 296 ha ở mức nhiễm nhẹ và 20 ha nhiễm trung bình.

* Bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá(VL-LXL)

Trên ruộng lúa Mùa hiện nay đã có 75,79 ha lúa bị nhiễm bệnh VL-LXL (huyện Nhà Bè 25,39 ha, huyện Cần Giờ 45,4 và Bình Chánh 5 ha). Trong đó có 23,05 ha lúa nhiễm bệnh VL-LXL ở mức trung bình và 52,74 ha lúa nhiễm bệnh ở mức nhẹ.

Đã tiến hành thu thập 71 mẫu mạ, lúa (Nhà Bè Cần Giờ: 14 mẫu, Hóc Môn: 8 mẫu, Bình Chánh: 39 mẫu, Củ Chi: 10 mẫu) và 8 mẫu rầy nâu. Kết quả phân tích mẫu mạ, lúa ghi nhận 10/71 mẫu nhiễm bệnh Virus VL-LXL và vàng lùn lúa cỏ.

Bảng 1. Kết quả phân tích mẫu mạ, lúa

Ghi chú: RGSV: virus gây lùn lúa cỏ; RRSV: virus gây vàng lùn, lùn xoắn lá; RGSV+RRSV: xuất hiện đồng thời 2 loại virus gây lùn lúa cỏ và lùn xoắn lá.

Kết quả phân tích mẫu rầy nâu có 2/8 mẫu nhiễm RRSV (xã Bình Khánh – huyện Cần Giờ và xã Bình Chánh – huyện Bình Chánh).

* Các Sinh vật hại khác

Tổng diện tích nhiễm SVH trên lúa là 2.455 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm 2010 (2.584 ha). Riêng OBV ở Bình Chánh-Bình Tân có mật số gây hại ở mức độ trung bình, còn các SVH khác đều ở mức nhiễm nhẹ. Tuy nhiên, DT nhiễm các SVH chủ yếu như sâu cuốn lá, bọ xít hôi, bệnh đạo ôn, bệnh đốm vằn, bệnh vàng lá và OBV, chuột đều tăng so với cùng kỳ năm trước.

- Sâu cuốn lá: DT nhiễm là 354,3 ha, thấp hơn so với tuần trước (356,7 ha)

- Bọ xít hôi: DT nhiễm là 254 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước (165 ha)

- Đạo ôn: DT nhiễm là 231,8 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (295,4 ha)

- Đốm vằn: DT nhiễm là 196,7 ha, cao hơn so với tuần trước (159,8 ha)

- Vàng lá: DT nhiễm là 69,4 ha, cao hơn so với tuần trước (59,5 ha)

- OBV gây hại trên 852 ha lúa, cao hơn so với tuần trước (806 ha)

- Chuột gây hại trên 94,1 ha lúa, thấp hơn so với tuần trước (96,9 ha).

2 . Cây rau vụ Đông xuân

Tổng DT nhiễm SVH trên rau vụ Đông xuân là 488,7 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (638 ha). SVH chủ yếu là sâu xanh, sâu ăn tạp, rầy xám, bệnh thối nhũn, bệnh rỉ trắng và OBV. Các SVH đều có mật số và tỉ lệ bệnh ở mức nhẹ.

- Sâu xanh gây hại trên 18,7 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (26,2 ha)

- Sâu ăn tạp gây hại trên 56,2 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (115 ha)

- Rầy xám gây hại trên 41,2 ha, cao hơn so với tuần trước (36,8 ha)

- Bệnh rỉ trắng: DT nhiễm là 36,6 ha, thấp hơn so với tuần trước (36,9 ha)

- OBV gây hại trên 302,2 ha lúa, cao hơn so với tuần trước (292,7 ha)

III. DỰ BÁO TRONG TUẦN TỚI

1 . Trên cây lúa vụ Mùa

*Rầy nâu

Hiện tại, trên đồng ruộng đang có nhiều lứa rầy gối nhau, phần lớn RN đang giai đoạn tuổi 3, tuổi 4, riêng huyện Nhà Bè – Cần Giờ phần lớn RN đang giai đoạn tuổi trưởng thành, tuổi 1. Do tình hình thời tiết hiện đang có nhiều biến động và chịu ảnh hưởng của một bộ phận không khí lạnh và áp thấp nhiệt đới nên tình hình RN trên đồng ruộng cũng diễn biến khá phức tạp, tuy nhiên mật số rầy nâu trên đồng ruộng cũng như RN trưởng thành vào đèn giảm thấp so với cùng kỳ năm trước.

Bà con cần thường xuyên theo dõi mật số rầy nâu trên đồng ruộng cũng như lượng RN trưởng thành vào đèn để có biện pháp phòng trừ RN kịp thời (khi rầy tuổi 2, tuổi 3 và mật số > 3 con/tép hay 3.000 con/m²). Các lứa RN vào tháng 11, tháng 12 có thể gây hại trên các trà lúa Mùa giai đoạn đòng – trổ.

* Bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá(VL-LXL)

Hiện tại, trên đồng ruộng đã có DT nhiễm bệnh VL-LXL, mặt khác mẫu rầy vào đèn cũng được xác định là có nhiễm virus VL-LXL (chủ yếu tập trung ở huyện Nhà Bè-Cần Giờ và một số xuất hiện rải rác ở huyện Bình Chánh). Bên cạnh đó, áp lực RN di trú đã giảm tuy nhiên các trà lúa trên đồng ruộng chủ yếu đang giai đoạn đẻ nhánh – làm đòng (>7.500 ha), do đó bệnh VL-LXL vẫn còn tiếp tục bộc phát nếu không quản lý tốt nguồn rầy tại chỗ.

* Các Sinh vật hại khác

Bệnh đạo ôn lá sẽ phát sinh gây hại mạnh trên lúa giai đoạn đẻ nhánh đến làm đòng và bệnh đạo ôn cổ bông trên các trà lúa trổ (huyện Củ Chi). Ngoài ra, trong điều kiện thời tiết mưa nhiều, gió to, cũng cần lưu ý bệnh vàng lá, cháy bìa lá, đốm vằn trên các giống nhiễm hoặc những nơi lúa quá xanh tốt do dư phân đạm.

Ngộ độc phèn tại các vùng có nước hoặc thiếu nước, có váng vàng trên mặt đất hoặc trên mặt nước, bám vào gốc lúa.

Ngộ độc hữu cơ tại các ruộng đất ngập nước quanh năm, rơm rạ bị cày vùi không phân huỷ được và việc gieo sạ tiến hành ngay sau khi thu hoạch vụ trước.

Ngoài các đối tượng trên cần lưu ý phòng ngừa tốt đối với OBV tại các khu vực lúa mới sạ dưới 15 ngày tại và những vùng khó thoát nước

Ngoài ra, cần chú ý đến các đối tượng SVH khác trên cây lúa giai đoạn đẻ nhánh, làm đòng như: sâu cuốn lá, bọ xít hôi, OBV và chuột...

2. Trên cây rau

- Trong điều kiện mưa vào buổi trưa và chiều tối có kèm dông và lốc xoáy, sản xuất rau mùa cần chuẩn bị mái che, tránh rau bị dập nát khi có mưa to. Lưu ý kỹ thuật và vật liệu làm giàn cho rau nhằm tránh đổ ngã khi có dông và lốc xoáy. Đồng thời phải theo dõi thường xuyên để phát hiện và phòng trị kịp thời, tránh để bệnh phát sinh gây hại nặng cho cây trồng, đặc biệt là bệnh thối nhũn trên cây con, cây rau ăn lá ngắn ngày, bệnh thán thư trên ớt, bệnh sương mai – phấn trắng trên dưa leo, khổ qua, bệnh gỉ trắng trên rau muống..

- Các vùng chuyên canh rau phải lên líp cao và có biện pháp khai thông hệ thống tiêu thoát nước, tránh ngập úng cho các chân ruộng thấp.

Ngoài ra cần chú ý phòng trừ các sâu hại như sâu tơ trên cây rau họ thập tự, rầy xám trên rau muống nước…

3. Cây trồng khác

- Cây xoài: sâu đục cành, bọ xít đen, bệnh thán thư gây hại lá non.

- Cây mai vàng: bệnh cháy lá, bệnh gỉ sắt.

- Cây hoa lan: bệnh đốm lá, bệnh thán thư, bệnh thối nhũn.

- Cây lài: bệnh đốm lá, bệnh thối tím bông.

- Cây bắp: bệnh đốm lá, sâu đục thân.

IV. ĐỀ NGHỊ

- Các Trạm BVTV quận, huyện hướng dẫn nông dân phân biệt triệu chứng nhiễm bệnh VL-LXL với các triệu chứng ngộ độc phèn, ngộ độc hữu cơ và bệnh vàng lá để áp dụng các biện pháp xử lý phù hợp.

- Cần kiểm tra đồng ruộng thường xuyên, lưu ý giống nhiễm rầy, những nơi có bóng râm, khuất gió, lúa mọc dày đặc theo dõi và phát hiện kịp thời những nơi có mật số cao tổ chức phun xịt thuốc đồng loạt không để rầy nâu có cơ hội lan truyền bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá. Vận động nông dân trừ rầy tại các nơi có mật số rầy nâu cao.

- Khẩn trương nhổ bỏ cây lúa nhiễm bệnh VL-LXL trước khi lúa trổ nhằm hạn chế RN mang mầm bệnh từ những ruộng này phát tán sang các trà lúa khác.

- Tiếp tục tổ chức các hoạt động thông tin tuyên truyền bằng nhiều hình thức để vận động nông dân kiểm tra đồng ruộng và tích cực phòng trị rầy nâu, nhổ bỏ lúa nhiễm bệnh VL-LXL./.