Tình hình sinh vật hại cây trồng tháng 11/2011

và dự báo tình hình sinh vật hại cây trồng tháng 12/2011

^{_________________________________________}

  I. TÌNH HÌNH CÂY TRỒNG

1. Cây lúa

* Vụ Mùa 2011 (tính đến ngày 8/11/2011)

DT sạ, cấy 10.174 ha (Quận 2: 90 ha, Quận 9: 16,5; Hóc Môn: 1.140 ha; Củ Chi: 4.401 ha, Bình Chánh: 3.930 ha, Bình Tân: 112 ha, Nhà Bè: 112 ha, Cần Giờ: 373 ha). Trong đó, DT lúa giai đoạn đẻ nhánh 2551 ha, làm đòng 2536 ha, trổ 2336 ha, chín 1465 ha và thu hoạch 1284 ha.

DT gieo mạ 453,64 ha (Quận 2: 6 ha, Quận 9:1 ha, Hóc Môn: 42,58 ha; Củ Chi:5 ha, Bình Chánh: 370.5 ha; Bình Tân: 0,4; Nhà Bè: 9,66 ha; Cần Giờ: 18,5 ha).

* Vụ Đông Xuân 2011 (tính đến ngày 8/11/2011)

DT sạ, cấy 25 ha (Củ Chi: 17 ha, Bình Tân: 8 ha). Trong đó, DT lúa giai đoạn mạ 24,5 ha, đẻ nhánh 0.5 ha)

2. Cây rau và cây trồng khác

- Cây rau: 2015 ha, trong đó có 747 ha trồng rau muống nước và 36 ha trồng rau muống hạt.

- Bắp: 5,2 ha

- Đậu phộng: 6,5 ha

- Cây công nghiệp: 1.538 ha

- Hoa, cây kiểng: 686 ha

- Cây ăn trái: 5.028 ha

II. TÌNH HÌNH SINH VẬT GÂY HẠI (SVGH) THÁNG 11 NĂM 2011

1. Trên c ây lúa vụ Mùa

a) Rầy nâu (RN)

Trên đồng ruộng hiện nay có nhiều lứa rầy gối nhau, tổng diện tích nhiễm RN trên lúa Mùa là 90 ha trong đó có 80 ha ở mức nhiễm nhẹ và 10 ha ở mức nhiễm trung bình.

Do tình hình thời tiết trong tháng có nhiều biến động, có những đợt mưa gió lớn nên mật số rầy trưởng thành vào đèn cũng như mật số RN trên đồng ruộng giảm.

Tháng 10/2011 mật số rầy nâu tương đối thấp mật số cao nhất taị bẫy đèn xã Xuân Thới Sơn với mật số 3840 con/bẫy/đêm. Tuy nhiên đầu tháng 11 mật số tăng đột vào đêm 6/11/2011 và 7/11/2011 ở xã Thái Mỹ huyện Củ Chi. Với mật số đêm ngày 6/11 44.160 con/bẫy/đêm đặc biệt đêm 7/11 mật số tăng đột biến lên đến 297.444 con/bẫy/đêm.

b) Bệnh Vàng lùn-Lùn xoắn lá, Lùn sọc đen, Nhện gié

Trong tháng 11 (tính đến 8/11), có 92,52 ha lúa Mùa bị nhiễm bệnh VL-LXL trong đó nhiễm nhẹ (3-10%) là 60,8 ha ở Bình Chánh, Nhà Bè, Cần Giờ, nhiễm trung bình (>10-20%) là 30,26 ha ở Nhà Bè, Cần Giờ và nhiễm nặng (>20-50%) là 1,46 ha ở Nhà Bè

Trạm BVTV các quận/huyện đã tiến hành vận động nông dân nhổ bỏ những bụi lúa mới xuất hiện bệnh, tỉa bỏ những nhánh bị bệnh, vùi gốc và phòng trừ rầy nâu. Đến nay, nông dân đã nhổ bỏ cây bệnh là 37.2 ha lúa bị bệnh VL-LXL (Nhà Bè 12,5 ha, Cần Giờ 15,5 ha và Bình Chánh 9,2 ha), DT phòng trừ rầu nâu là 12,5 ha.

Đã tiến hành thu thập 71 mẫu mạ, lúa (Nhà Bè Cần Giờ: 14 mẫu, Hóc Môn: 8 mẫu, Bình Chánh: 39 mẫu, Củ Chi: 10 mẫu) và 8 mẫu rầy nâu. Kết quả phân tích mẫu mạ, lúa ghi nhận 10/71 mẫu nhiễm bệnh Virus VL-LXL và vàng lùn lúa cỏ.

Bảng 1. Kết quả phân tích mẫu mạ, lúa

Ghi chú: RGSV: virus gây lùn lúa cỏ; RRSV: virus gây vàng lùn, lùn xoắn lá; RGSV+RRSV: xuất hiện đồng thời 2 loại virus gây lùn lúa cỏ và lùn xoắn lá.

Kết quả phân tích mẫu rầy nâu có 2/8 mẫu nhiễm RRSV (xã Bình Khánh – huyện Cần Giờ và xã Bình Chánh – huyện Bình Chánh).

c) Một số SVH khác

Tổng DT nhiễm SVH lúa là 3.231 ha, bằng 31,8 % diện tích gieo trồng. SVH vụ Mùa 2011 chủ yếu là sâu cuốn lá, bọ xít hôi, bệnh đạo ôn, đốm vằn, ốc bưu vàng và chuột.

- Sâu cuốn lá: DT nhiễm 390 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước (361 ha).

- Bọ xít hôi: DT nhiễm 372 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước (287 ha).

- OBV gây hại trên 854 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước (726 ha).

- Chuột gây hại trên 158 ha, cao hơn so với cùng kì năm trước (97 ha).

- Bệnh đạo ôn: DT nhiễm 347 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước (313ha).

- Bệnh đốm vằn: DT nhiễm 236 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước (192 ha).

DT nhiễm SVH lúa Mùa 2011 thấp hơn so với cùng kì năm 2010 (3261 ha), ngoài OBV có mật số nhiễm ở mức trung bình (Bình Chánh), các SVH khác đều ở mật số và tỷ lệ nhiễm nhẹ.

2. Cây rau Vụ Đông xuân 2011 – 2012

Tổng DT nhiễm SVH trên rau vụ Đông xuân là 994 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (1.536 ha). SVH chủ yếu là sâu xanh, sâu ăn tạp, rầy xanh, rầy xám, bọ phấn, bệnh rỉ trắng, bệnh phấn vàng, bệnh vàng lá và OBV. Các SVH đều có mật số và tỉ lệ bệnh ở mức nhẹ.

3. Trên cây hoa kiểng

Tổng diện tích nhiễm SVH 14,78 ha, cao hơn so với tháng trước (11,6 ha), trong đó có các SVH chủ yếu sau:

+ Hoa lan: muỗi đục bông, rệp vảy, bệnh đốm lá, khô đầu lá, thối nhũn và rỉ sắt

+ Hoa Mai: nhện đỏ, sâu ăn lá, bọ trĩ, sâu đục thân, bệnh vàng lá, chấy lá, rỉ sắt và nấm hồng

+ Hoa sứ: nhện đỏ, sâu xanh, bệnh thối thân

+ Bonsai: sâu ăn lá

+ Hoa nền: sâu ăn lá

Các Trạm BVTV đã khuyến cáo nông dân phòng trừ kịp thời diện tích bị sinh vật gây hại.

III. DỰ BÁO SVH THÁNG 12 NĂM 2011

1. Trên cây lúa vụ Mùa

Lúa Mùa chủ yếu đang giai đoạn đẻ nhánh, làm đòng, cần lưu ý các SVH khác như sâu cuốn lá, bọ xít hôi, bệnh đạo ôn, đốm vằn. Đặc biệt trong vụ lúa Mùa thường là thời kỳ bùng phát dịch Rầy nâu-Vàng lùn-Lùn xoắn lá.

a) Rầy nâu

Hiện nay, trên đồng ruộng đang có nhiều lứa rầy gối nhau, phần lớn RN đang giai đoạn tuổi trưởng thành, tuổi 1, 2. Trong tuần tới rầy sẽ tuổi 2,3 đây là giai đoạn thích hợp để phòng trừ rầy nâu. Bà con cần thường xuyên theo dõi mật số rầy nâu trên đồng ruộng cũng như lượng RN trưởng thành vào đèn để có biện pháp phòng trừ RN kịp thời (khi rầy tuổi 2, tuổi 3 và mật số > 3 con/tép hay 3.000 con/m²). Chú ý lứa RN vào tháng 11, tháng 12 có thể gây hại trên các trà lúa Mùa giai đoạn đòng – trổ.

Do tình hình thời tiết hiện đang có nhiều biến động nên tình hình RN trên đồng ruộng cũng diễn biến khá phức tạp, mật số rầy nâu trưởng thành vào đèn tại xã Thái Mỹ tăng đột biến vào đêm 7/11 lên đến 297.444 con/bẫy/đêm do đó các Trạm BVTV cần khuyến cáo bà con nông dân theo dõi rầy vào đèn để xuống giống vụ Đông Xuân.

b ) Bệnh VL-LXL

Tính đến nay, DT nhiễm bệnh VL-LXL trên đồng ruộng đã có giảm thấp hơn so với cùng kỳ năm trước, DT nhiễm tập trung chủ yếu tại huyện Bình Chánh, Nhà Bè, Cần Giờ. Trên đồng ruộng hiện còn khoảng 5.088 ha lúa đang giai đoạn đẻ nhánh – làm đòng. Do đó, cần khuyến cáo bà con quản lý tốt nguồn rầy tại chỗ trên đồng ruộng và RN trưởng thành di trú nhằm tránh sự lây truyền, phát tán nguồn bệnh.

Đầu tháng 11 mật số rầy vào đèn tăng cao do đó cần theo dõi thăm đồng thường xuyên để biện pháp phòng trị kịp thời. Nhổ vùi bỏ dảnh (tép) lúa bị bệnh; đồng thời nếu phát hiện rầy cám (rầy tuổi 2, tuổi 3) có mật số trên 3 con/dảnh thì phải phun thuốc trừ rầy. Nếu ruộng lúa nhiễm bệnh quá nặng, không còn cho năng suất thì phải tiêu hủy ngay bằng cách cày, trục cả ruộng để diệt mầm bệnh; trước khi cày vùi phải phun thưốc trừ rầy nâu để tránh rầy nâu phát tán truyền bệnh sang ruộng khác.

c) Sinh vật hại khác

- Bọ xít hôi, sâu cuốn lá tiếp tục gây hại ở các trà lúa giai đoạn đẻ nhánh, làm đòng do đó cần điều tra thăm đồng để có biện pháp phòng trừ thích hợp, chú ý không phun thuốc phòng trừ sâu cuốn lá khi vẫn còn 4-5 lá đòng phát triển bình thường.

- Bệnh đạo ôn lá và đạo ôn cổ bông có khả năng sẽ còn tiếp tục phát triển ở mức độ từ nhẹ đến trung bình trên lúa giai đoạn đẻ nhánh đến làm đòng. Vì vậy, trên các ruộng đã có bệnh đạo ôn xuất hiện cần tích cực phun để phòng trị bệnh, khi phun thuốc cần đảm bảo nguyên tắc “4 đúng” và không nên phun thuốc phối trộn phân bón lá với thuốc trị bệnh đạo ôn, những ruộng xuất hiện bệnh đạo ôn lá phải hạn chế việc bón thêm phân đạm, luôn giữ đủ nước trong ruộng.

- Lưu ý sự xuất hiện gây hại của nhện gié khi lúa từ giai đoạn đẻ nhánh, bệnh đạo ôn cổ bông, lem lép hạt và bọ xít hôi chích hút giai đoạn đòng – trổ.

3. Trên rau vụ Đông xuân và cây trồng khác

* Trên cây rau

- Trong điều kiện trời nhiều mưa kèm dông, sản xuất rau mùa cần chuẩn bị mái che, tránh rau bị dập nát khi có mưa to. Lưu ý kỹ thuật và vật liệu làm giàn cho rau nhằm tránh đổ ngã khi có dông.

- Các vùng chuyên canh rau phải lên líp cao và có biện pháp khai thông hệ thống tiêu thoát nước, tránh ngập úng cho các chân ruộng thấp.

- Dự báo SVH chính trong tháng tới:

+ Bệnh thối nhũn trên rau cải, bệnh chết cây con, bệnh chết dây trên dưa, bầu sẽ phát sinh gây hại mạnh.

+ Bệnh vàng lá, bệnh đốm đen, bệnh thối nhũn trên rau muống nước.

Ngoài ra cần lưu ý sự phát triển của một số đối tượng: sâu xanh, sâu tơ, sâu ăn tạp trên các loại cải họ hoa thập tự và rau ăn lá; bệnh thán thư trên cây ớt; bệnh gỉ trắng trên rau muống nước; bệnh sương mai, phấn vàng trên cây dưa leo, khổ qua…

* Cây trồng khác

- Cây xoài: sâu đục cành, bệnh thán thư.

- Cây lài: sâu đục bông, bệnh thối tím bông.

- Cây bắp: sâu đục thân, sâu khoang.

- Cây rừng (cây đước): sâu đo, sâu ăn lá, sâu đục thân (xen tóc).

- Cây hoa lan: muỗi đục hoa, bệnh đốm lá, bệnh thán thư, bệnh thối nhũn.

IV. ĐỀ NGHỊ

1. Cây lúa

1.1 Về phòng chống RN, bệnh VL - LXL và SVH lúa

- Các Trạm BVTV huyện tập trung điều tra chuyên môn để dự tính dự báo chính xác khả năng gây hại và khoanh vùng những cánh đồng có mật độ rầy nâu cao để tổ chức cấp phát thuốc trừ RN bà con nông dân phòng trị rầy nâu tại những khu vực này.

- Giám sát đồng ruộng chặt chẽ để phun xịt thuốc trừ rầy nâu kịp thời, không để xảy ra cháy rầy trên lúa hoặc rầy nâu tích luỹ mật số gây hại nặng vào cuối vụ nương theo gió dí trú sang lúa vụ Đông Xuân 2011 – 2012.

- Khẩn trương nhổ bỏ cây lúa nhiễm bệnh VL-LXL trước khi lúa trổ nhằm hạn chế RN mang mầm bệnh từ những ruộng này phát tán sang các trà lúa khác.

- Tiếp tục tổ chức các hoạt động thông tin tuyên truyền bằng nhiều hình thức để vận động nông dân kiểm tra đồng ruộng và tích cực phòng trị rầy nâu, nhổ bỏ lúa nhiễm bệnh VL-LXL.

- Chú ý theo dõi bệnh đạo ôn và sâu cuốn lá trên lúa.

1.2 Về sản xuất lúa Đông Xuân 2011– 2012

- Các địa phương cần theo dõi lứa rầy đầu và cuối tháng 11 năm 2011 và diễn biến thời tiết, thủy văn để khuyến cáo thời điểm xuống lúa Đông Xuân 2011 - 2012 đồng loạt né rầy.

- Thời vụ thuận lợi cho vụ Đông Xuân 2011- 2012, theo Cục Trồng trọt đề nghị 2 đợt chính, với mục tiêu né rầy và tình hình khí tượng thủy văn thuận lợi:

+ Đợt 1: từ ngày 5 – 30/11 (10/10 – 6/11 Âm lịch)

+ Đợt 2: từ ngày 5 – 30/12 (11/11 – 6/12 Âm lịch).

- Về cơ cấu giống lúa: tùy vào điều kiện cụ thể của các địa phương, trong đó thành phố Hồ Chí Minh và Đông Nam bộ

+ Giống lúa chủ lực: VND 95.20, OM 4900, OMCS 2000, IR 64, IR 59606, OM 6162, Iasmine 85, ….

+ Giống bổ sung: OM 4218, OM 3536, OM 4498, OM 4900, VD 20, OM 6976…

+ Giống triển vọng: OM 6161, OM 7253, OM 8923, ….

- Mỗi quận, huyện nên chọn bộ giống xác nhận để sản xuất trong vụ Đông Xuân và phải đảm bảo cơ cấu 1 giống lúa không vượt quá 30 % diện tích lúa trong phạm vị toàn quận, huyện.

2. Cây rau

- Hiện tại, rau Đông xuân đang tiến hành gieo trồng và sẽ tăng mạnh diện tích gieo trồng. Do đó, bà con cần chú ý canh tác rau đúng kỹ thuật (làm đất, lên líp cao, bón phân cân đối…) và sử dụng thuốc BVTV tuân thủ theo nguyên tắc 4 đúng (đúng lúc, đúng thuốc, đúng liều lượng và nồng độ, đúng cách).

- Khi sử dụng thuốc BVTV trên rau nên sử dụng các loại thuốc sinh học, thuốc ít độc, thuốc có thời gian cách ly ngắn và cần tuân thủ theo nguyên tắc 4 đúng trong sử dụng thuốc (đúng lúc, đúng thuốc, đúng liều lượng và nồng độ, đúng cách).

3. Cây trồng khác

Đề nghị các Trạm BVTV hướng dẫn nông dân phòng trị các sâu hại chính gây hại trên cây ăn trái, cây bắp, cây lài. Đối với cây hoa lan tập trung chú ý muỗi gây hại bông và bệnh thối nhũn, thối đen trên lá./.