THÔNG BÁO

Tình hình sinh vật hại cây trồng đến ngày 26/12/2017

và dự báo tình hình sinh vật hại cây trồng đến ngày 02/01/2018

^{____________________________}

 

I. TÌNH HÌNH THỜI TIẾT VÀ CÂY TRỒNG    

1.1 Tình hình thời tiết tuần cuối tháng 12 năm 2017

Thời tiết Nam Bộ: Nhiều mây, có mưa rào và dông rải rác. Gió đông bắc cấp 2-3.

   Nhiệt độ: trung bình 25 – 28^oC, thấp nhất từ 22 – 25^oC, cao nhất 27– 30^oC.

Độ ẩm: Độ ẩm trung bình phổ biến 68 - 98 %.

1. 2 Tiến độ sản xuất cây trồng

a) Cây lúa

Diện tích cây lúa vụ Mùa 2017: đã xuống giống được 6.990,7 ha, trong đó huyện Củ Chi 3.742 ha, huyện Bình Chánh 2.303 ha, quận Bình Tân 100 ha, huyện Hóc Môn 499,5 ha, quận 2 là 78 ha, huyện Cần Giờ 242,9 ha, Nhà Bè 25,4 ha. Các giai đoạn lúa: 80 ha đẻ nhánh, 110 ha làm đòng, 590,7 ha trổ, 771 ha chín, 5.329,4 ha thu hoạch. Diện tích mạ Mùa 2017 là 135,5 ha.

Trong vụ Mùa 2017 có 109,65 ha lúa chết do ngập úng tại huyện Bình Chánh (xã Tân Quý Tây 56 ha, Tân Túc 8 ha, Tân Nhựt 30 ha, Vĩnh Lộc B 05 ha, Lê Minh Xuân 2,3 ha), quận Bình Tân (Tân Tạo 08 ha), huyện Cần Giờ (xã Bình Khánh 0,3 ha), huyện Nhà Bè (xã Nhơn Đức 0,05 ha). Trong đó, tại huyện Bình Chánh ghi nhận đã có 37 ha lúa đã được xuống giống lại tại xã Tân Nhựt (30 ha), Tân Túc (5 ha) và Tân Quý Tây (2 ha). Ngoài ra, vụ Mùa năm nay có 0,05 ha lúa chết do chuột cắn phá tại xã Nhơn Đức huyện Nhà Bè.

Diện tích cây lúa vụ Đông xuân 2017-2018: đã xuống giống được 3.031,6 ha, trong đó huyện Củ Chi 2.691 ha, huyện Hóc Môn 246 h, quận 9 là 59,6 ha, quận Bình Tân 35 ha. Các giai đoạn lúa: 1.952,6 ha mạ, 760 ha đẻ nhánh, 175 ha làm đòng, 100 ha trổ và 44 ha chín.

b) Cây rau

Diện tích gieo trồng rau vụ Đông xuân 2017-2018 là 3.262,7 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước (3.158,1 ha) trong đó huyện Củ Chi 1.274,5 ha, Hóc Môn 635,6 ha, Bình Chánh 735,9 ha, Cần Giờ 28,3 ha, Nhà Bè 17,1 ha, Quận 12: 447,4 ha, Thủ Đức 49,4 ha, Quận 9: 28,8 ha, Bình Tân 41,5 ha, Quận 7: 4,2 ha. Trong đó, diện tích gieo trồng rau muống hạt là 94,7 ha, rau muống nước là 1.413,9 ha.

c) Hoa lan, cây kiểng: diện tích gieo trồng là 1.037 ha. Trong đó có 202,4 ha hoa lan; 541,9 ha hoa mai.

d) Cây trồng khác: diện tích canh tác cây lương thực 640,8 ha; cây công nghiệp 1.652,2   ha; cây ăn trái: 3.955,4 ha.

II. TÌNH HÌNH SINH VẬT HẠI (SVH)

2.1 Trên lúa vụ Mùa 2017

Tổng diện tích nhiễm sinh vật hại trên lúa vụ Mùa 2017 là 281,9 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước ( 413,5 ha). Các sinh vật hại gồm có: rầy nâu, sâu đục thân, sâu cuốn lá, ốc bươu vàng, chuột, bệnh đạo ôn, bệnh đốm vằn, vàng lá và cháy bìa lá. C ác sinh vật hại đều ở mức nhiễm nhẹ.

- Rầy nâu : gây hại trên 20 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (98 ha) .

- Sâu đục thân : gây hại trên 22 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước ( 43,5 ha).

- Sâu cuốn lá: gây hại trên 24 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước ( 28 ha).

- Chuột : gây hại trên 56,5 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước ( 75,5 ha ) .

- Bệnh đạo ôn: gây hại trên 39,7 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước ( 80,9 ha).

- Bệnh cháy bìa lá : gây hại trên 41 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước.

2.2 Trên lúa vụ Đông xuân 2017-2018

Tổng diện tích nhiễm sinh vật hại trên lúa là 446 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước ( 237,5 ha). Các sinh vật hại gồm có: rầy nâu, sâu cuốn lá, sâu đục thân, bọ trĩ, sâu phao, ốc bươu vàng, chuột, bệnh đạo ôn và bệnh đốm vằn. C ác sinh vật hại đều ở mức nhiễm nhẹ.

- Sâu cuốn lá: gây hại trên 21 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước ( 6 ha).

- Bọ trĩ: gây hại trên 62 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước ( 39,5 ha).

- Sâu phao: gây hại trên 21 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước ( 15 ha).

- Ốc bươu vàng : gây hại trên 263 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước ( 128 ha ) .

2.3 Trên rau vụ Đông Xuân 2017-2018

Tổng diện tích nhiễm sinh vật hại trên rau vụ Đông Xuân là 715,4 h a, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (768,1 ha) , trong đó diện tích phòng trừ là 368,2 ha chiếm 51,5 % diện tích nhiễm sinh vật hại . Các sinh vật hại chủ yếu là sâu ăn tạp, sâu xanh, rầy xám, bệnh rỉ trắng và ốc bươu vàng . C ác sinh vật hại đều có mật số và tỉ lệ bệnh ở mức nhẹ.

- Sâu xanh: gây hại trên 54 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (57,3 ha).

- Sâu ăn tạp: gây hại trên 110,2 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (135,7 ha).

- Rầy xám : gây hại trên 55,2 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (63,6 ha).

- Ốc bươu vàng : gây hại trên 321,9 ha, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (326,4 ha).

- Bệnh rỉ trắng: gây hại trên 62,1 ha, cao hơn so với cùng kỳ năm trước (52,8 ha).

2.4 Một số đối tượng sinh vật hại cần lưu ý trên cây trồng khác

          Tổng diện tích bị sâu đục thân ( Chilo suppressalis) gây hại trên mía là 8,0 ha, chiếm 1,3 % tổng diện tích gieo trồng (592,7 ha). Chưa phát hiện diện tích bị sâu đục thân mình hồng ( Sesamia spp.) gây hại trên mía.

          Chưa phát hiện diện tích bị rệp sáp bột hồng ( Phenacoccus manihoti) gây hại trên cây khoai mì (diện tích gieo trồng 215,1 ha).

          Chưa phát hiện diện tích bị sâu đục quả ( Prays citri và Citripestis sagittiferella) gây hại trên cây có múi (diện tích gieo trồng 510,4 ha).

          Chưa phát hiện diện tích bị nhiễm bệnh chổi rồng (do nhện lông nhung Eriophyes dimocarpi làm véc tơ truyền bệnh) trên nhãn (diện tích gieo trồng 38,1 ha)

          Tổng diện tích bị bọ dừa gây hại trên cây dừa là 4,1 ha chiếm 0,9 % diện tích gieo trồng (462,7 ha). Chưa phát hiện diện tích bị bọ cánh cứng gây hại trên cây dừa.

          III. DỰ BÁO TRONG TUẦN TỚI

3. 1 Trên cây lúa

Rầy nâu: Trong tuần qua rầy nâu đang giai đoạn tuổi trưởng thành - tuổi 1. Dự kiến trong trong tuần tới tuổi rầy nâu sẽ từ tuổi 1-tuổi 2. Đây là gia đoạn rầy mẫn cảm với thuốc BVTV, do vậy các địa phương cần thường xuyên theo dõi mật số rầy trên đồng ruộng và mật số rầy vào đèn để có biện pháp phòng trừ thích hợp, đảm bảo xuống giống đồng loạt và né rầy.

   Sâu cuốn lá: phần lớn SCL trên đồng ruộng hiện nay đang ở giai đoạn tuổi 5-TT. Dự báo trong tuần tới SCL sẽ ở độ tuổi TT-T1. Diện tích lúa bị SCL gây hại sẽ có xu hướng tăng cao đặc biệt trên các trà lúa vụ Đông xuân 2017-2018 do giai đoạn sinh trưởng của cây lúa hiện nay chủ yếu tập trung giai đoạn mạ - đẻ nhánh.

Bệnh VL-LXL: Hiện nay chưa ghi nhận mới diện tích lúa bị nhiễm bệnh VL-LXL tuy nhiên theo kết quả phân tích Elisa mẫu rầy nâu vào đèn tại một số tỉnh khu vực phía Nam thì có khoảng 20% mẫu rầy nâu vào đèn mang mầm bệnh VL-LXL do vậy cần tập trung chú ý đợt rầy trưởng thành sắp tới do lúa vụ Mùa tại các tỉnh phía Nam và tại Thành phố Hồ Chí Minh đang vào giai đoạn thu hoạch rộ.

Bệnh đạo ôn: do bị ảnh hưởng của bão nên trong tuần tới sẽ tiếp tục có mưa, sáng sớm xuất hiện sương mù sẽ làm cho bệnh đạo ôn lá và đạo ôn cổ bông phát sinh phát triển trên các trà lúa đang ở giai đoạn từ đẻ nhánh đến đòng trỗ .

Ngoài ra cần chú ý ở những ruộng ngập nước ốc bưu vàng sẽ gây hại trên các trà lúa mới gieo sạ, chuột, nhện gié ở giai đoạn đòng trổ - chín.

3.2 Trên cây rau

Điều kiện thời tiết vụ ĐX rất phù hợp cho các loại sâu bệnh hại phát triển như: Sâu tơ, sâu xanh, sâu khoang, bọ nhảy, bọ trĩ,… trên các loại rau ăn lá và sâu vẽ bùa, dòi đục lá,… trên cây họ đậu.

Ngoài ra cần chú ý các bệnh nguy hiểm như: Sương mai, thán thư, đốm lá, thối thân, thối gốc,… cũng gây hại phổ biến trên nhóm cây ăn quả như dưa leo, bầu bí, khổ qua, mướp.

3.3 Cây hoa kiểng

Giai đoạn cuối mùa mưa đầu mùa khô là thời điểm muỗi đục nụ hoa lan phát triển mạnh trở lại do vậy cần tập trung theo dõi và phòng trị kịp thời. Bên cạnh đó do bị ảnh hưởng của bão nên khả năng trong tuần tới trời vẫn sẽ có mưa do vậy cần chú ý một số bệnh hại có khả năng phát triển trở lại như bệnh thối thân, thán thư, đốm lá, vàng lá gốc…

3.4 Các loại cây trồng khác

- Cây cao su: bệnh loét sọc mặt cạo, bệnh rụng lá, nấm hồng, nứt vỏ.

- Cây mai vàng: Rầy xanh, sâu ăn lá, nhện đỏ, bọ trĩ, bệnh đốm lá.

- Cây xoài: Sâ u đục thân cành, bệnh thán thư trên xoài.

IV. ĐỀ NGHỊ

4.1 Cây lúa

- Rầy nâu đang ở giai đoạn tuổi 1,2 do vậy đề nghị cán bộ kỹ thuật cần tập trung theo dõi mật số rầy nâu trên đồng ruộng để có biện pháp xử lý kịp thời khi mật số rầy nâu tăng cao trên 2.000 con/m² và rầy nâu tập trung phổ biến ở tuổi từ 1 đến 3 bằng các thuốc chống lột xác.

- Theo dõi kỹ mật số rầy nâu và bệnh VL-LXL tại các trà lúa xuống giống không theo lịch khuyến cáo của địa phương đặc biệt các trà lúa dưới 40 ngày sẽ bị ảnh hưởng nặng nếu bị nhiễm bệnh VL-LXL.

- Dự báo trong thời gian tới sẽ tiếp tục có mưa do bị ảnh hưởng của bão do vậy cần chú ý bệnh đạo ôn lá, đạo ôn cổ bông, bạc lá lúa sẽ tiếp tục phát sinh phát triển. Cần thăm đồng thường xuyên để chủ động phòng trừ, nên bón phân cân đối, tránh bón thừa Đạm .

- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tập huấn và mở rộng ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật như chương trình IPM, chương trình 3 giảm 3 tăng, công nghệ sinh thái ...tạo điều kiện cho cây sinh trưởng, phát triển và tăng cường sức đề kháng của cây lúa để chống chịu với các sinh vật gây hại.

- Khuyến cáo người dân cần có thời gian cách ly giữa các vụ để giảm áp lực sâu bệnh hại trong vụ tới ngay từ đầu vụ. Đồng thời cần gieo sạ đồng loạt và né rầy để hạn chế thiệt hại do rầy nâu và bệnh VL-LXL gây ra.

- Tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn nông dân kỹ thuật phòng trừ sinh vật gây hại bằng thuốc BVTV theo nguyên tắc 4 đúng và chú trọng việc ứng dụng các thuốc sinh học, thảo mộc thay cho thuốc BVTV hoá học để giảm thiểu ô nhiễm môi trường đồng thời hạn chế dư lượng thuốc BVTV trong nông sản.

4.2 Cây rau

- Lưu ý các các loại côn trùng gây hại phát triển mạnh vào vụ Đông Xuân như sâu tơ, sâu xanh, bọ dưa, bọ nhảy, rầy mềm…

- Thời tiết lạnh và do còn bị ảnh hưởng của bão nên sẽ có mưa làm ẩm độ đồng ruộng tăng cao tạo điều kiện cho bệnh phát triển như bệnh thán thư, sương mai, phấn trắng … trên các nhóm rau ăn quả. Do vậy cần điều tra và phòng trị kịp thời, tránh để bệnh phát triển mạnh gây ảnh hưởng lớn đến năng suất cây trồng.

4.3 Các loại cây trồng khác

- Cây khoai mì: không mua giống khoai mì từ các vùng bị dịch đồng thời không sử dụng giống HL - S11 để trồng do giống này đang bị nhiễm rất nặng đối với bệnh khảm lá.

- Cây dừa: Hướng dẫn người dân trong việc phòng trị bọ dừa bằng các loại thuốc đặc trị không gây ô nhiễm môi trường.

- Cây mai: Tập trung theo dõi và phòng trị các đối tượng thường gây hại như nhện đỏ, bọ trĩ, cháy lá. Đồng thời cần tiêu thoát nước tốt để tránh cây bị ngập úng, ảnh hưởng đến sinh trưởng và ra hoa của cây.

- Hoa lan: cần chú ý các đối tượng như muỗi đục nụ hoa lan trên giống lan Dendrobium, bệnh vàng lá,   thán thư, đốm lá.

Ngoài ra, theo khuyến cáo của Cục Trồng trọt, một số biện pháp khắc phục sau mưa bão gồm:

a)      Đào rãnh, tập trung bơm hút nước nhanh ra khỏi mặt líp;

b)      Dùng cưa chuyên dụng cưa cành gãy, vệ sinh đồng ruộng. Tại vị trí cưa nên dùng nước vôi hoặc dung dịch thuốc nấm gốc đồng quét vào vết cưa để hạn chế tác hại của nấm xâm nhập vào cành cây gây hại;

c)      Tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ, phân bón lá (hạn chế sử dụng phân bón hoá học) để tăng khả năng phục hồi của cây;

d)      Xới nhẹ, phá váng ở lớp đất mặt (vùng tán cây) giúp đất thông thoáng, tạo sự trao đổi khí vùng bên trên và xung quanh rễ;

e)      Không nên xử lý ra hoa đối với cây trồng bị ảnh hưởng do mưa bão như nghiêng, ngã, gãy cành, nhánh;

f)       Đối với những vườn xử lý trái vụ đang ra hoa, bị ảnh hưởng từ nhẹ đến trung bình cần tăng cường chăm sóc, phun phân bón lá có chứa Bo hoặc các chất điều hoà sinh trưởng như NAA, GA3 để giảm rụng quả và tăng tỷ lệ đậu quả.

g)      Đối với các vườn cây đang đậu quả non hoặc quả đang trong giai đoạn phát triển thì nên phun phân bón lá có chưa các chất như Canxi, Đồng, kẽm để tránh hiện tượng nứt quả.

h)      Đối với các cây bị long gốc do ảnh hưởng của bão thì cần dậm chặt đất sau đó có thể tưới thuốc trừ nấm như Ridomil hoặc Aliette hoặc các chế phẩm sinh học như trichoderma để hạn chế bệnh ở rễ do nấm gây ra. Có thể tưới gốc 2-3 lần cách nhau 20-25 ngày để phòng trị bệnh thối gốc và rễ cây. Liều lượng và nồng độ theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

i)        Khi bộ rễ cây đã ổn định trở lại mới tiến hành bón phân cho vườn cây ăn quả (khoảng 20-30 ngày sau)./.