Chi cục trồng trọt và bảo vệ thực vật thành phố Hồ Chí Minh
Một số biện pháp kỹ thuật quản lý lúa cỏ (lúa ma)
Thứ ba - 13/09/2022 03:41
Lúa cỏ (tên gọi khác là lúa ma, lúa hoang, lúa dại) có tên khoa học là Oryza sativa f. spontanea. Lúa cỏ có thời gian sinh trưởng ngắn, chín sớm, hạt dễ rụng. Đặc biệt, do tập quán gieo sạ của người nông dân nên rất khó phòng trừ lúa cỏ trên đồng ruộng. Ở Việt Nam, lúa cỏ đã gây hại ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long từ rất sớm. Theo nghiên cứu của Chauhan và cộng sự năm 2013, sự gia tăng diện tích nhiễm lúa cỏ có liên quan chặt chẽ đến sự gia tăng diện tích lúa được trồng theo phương pháp gieo sạ.
Để thống nhất chỉ đạo phòng trừ lúa cỏ, Cục Bảo vệ thực vật đã ban hành công văn số 2213/BVTV-TV ngày 08 tháng 8 năm 2022 về việc hướng dẫn biện pháp kỹ thuật quản lý lúa cỏ (lúa ma). Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Thành phố Hồ Chí Minh trân trọng giới thiệu đến bà con nông dân một số biện pháp phòng trừ lúa cỏ để hạn chế thiệt hại trong quá trình canh tác lúa, cụ thể như sau:
1. Chọn giống lúa đảm bảo chất lượng: Sử dụng giống lúa đạt tiêu chuẩn chất lượng. Không để giống lúa đối với ruộng đã bị nhiễm lúa cỏ từ vụ trước; loại bỏ hạt lép lửng trước khi ngâm ủ.
2. Biện pháp canh tác
- Chuyển đổi phương thức gieo cấy: Những vùng có tập quán sạ lan (gieo vãi) mà nhiễm lúa cỏ cần chuyển sang sạ hàng hoặc cấy (cấy tay hoặc cấy bằng máy), loại bỏ lúa cỏ ngay từ khi cây còn nhỏ.
- Luân canh cây trồng: Những khu vực đã nhiễm lúa cỏ nhiều cần luân canh lúa với cây trồng cạn hoặc cây trồng nước nhưng khác họ để dễ dàng nhận biết, loại bỏ hầu hết lúa cỏ sau 1-2 vụ.
- Phòng chống lúa cỏ khi làm đất:
+ Khi cho nước vào ruộng để làm đất cần đặt lưới chắn hạt lúa cỏ tại đầu đường dẫn nước vào ruộng; nếu có lúa cỏ, hạt thóc lép, lửng trôi dạt vào góc ruộng thì tiến hành vớt đem ra khỏi ruộng và tiêu hủy.
+ Những ruộng bị nhiễm nặng lúa cỏ ở vụ trước nhưng chưa được xử lý được thì đầu vụ sau khi thời tiết còn thuận lợi, nền nhiệt còn cao, lấy nước và tiến hành lồng bừa nông, san phẳng rồi rút cạn nước ruộng (như gieo mạ) để nhử lúa cỏ nẩy mầm. Khi cây lúa cỏ có 3 - 5 lá tiến hành lấy nước cày lật úp, làm đất nhuyễn để diệt lúa cỏ ngay khi còn non. Nếu có đủ thời gian, biện pháp này cần làm lặp lại 2 - 3 lần sẽ diệt được hầu hết hạt lúa cỏ bị vùi trong đất.
- Ngăn chặn lây lan lúa cỏ theo máy móc: Vệ sinh máy gặt, máy cày để hạt lúa cỏ không theo máy móc lây lan sang khu ruộng khác, từ vùng bị nhiễm lúa cỏ sang vùng không bị nhiễm lúa cỏ.
- Nhổ, khử lúa cỏ sau khi mọc:
+ Giai đoạn lúa đẻ nhánh - phân hóa đòng: Đối với lúa cấy hoặc sạ hàng: Làm cỏ kết hợp xục bùn bằng tay, bằng dụng cụ hoặc bằng máy đồng thời diệt được lúa cỏ mọc ngoài khóm, ngoài hàng lúa; Đối với lúa gieo sạ: Đi theo từng lối hoặc băng, quan sát kỹ và nhổ bỏ những cây lúa có đặc điểm khác với lúa trồng về kiểu hình (mùa sắc thân, lá, chiều cao cây, góc lá, độ rộng phiến lá…).
+ Giai đoạn lúa đòng - trỗ: Cắt các bông lúa có khi mới trỗ - ngậm sữa; riêng bông lúa cỏ chắc xanh - chín phải cắt cho vào túi tránh rơi vãi hạt và đem tiêu hủy (làm thức ăn cho gia cầm hoặc đốt). Tuyệt đối không được để bông lúa cỏ đã sắp chín - chín trên ruộng, bờ ruộng hoặc vứt xuống kênh mương dẫn nước.
3. Biện pháp sinh học
Khi gặt xong có thể đưa vịt vào ruộng để ăn các hạt lúa rụng trên ruộng trong đó có cả hạt lúa cỏ. Những ruộng nhiễm nặng lúa cỏ không cho thu hoạch cần tiêu hủy toàn bộ ruộng (bằng cách cắt cho gia súc ăn hoặc cày vùi), chậm nhất trước khi những bông lúa cỏ trỗ đầu tiên vào giai đoạn ngậm sữa. Khi cày vùi có thể sử dụng các chế phẩm vi sinh để nhanh phân hủy rơm rạ và cả hạt lúa cỏ.
4. Biện pháp hóa học
Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có hoạt chất Pretilachlor trong Danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng tại Việt Nam. Đồng thời, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất và tuân thủ nguyên tắc 4 đúng.
Để thống nhất chỉ đạo phòng trừ lúa cỏ, Cục Bảo vệ thực vật đã ban hành công văn số 2213/BVTV-TV ngày 08 tháng 8 năm 2022 về việc hướng dẫn biện pháp kỹ thuật quản lý lúa cỏ (lúa ma). Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Thành phố Hồ Chí Minh trân trọng giới thiệu đến bà con nông dân một số biện pháp phòng trừ lúa cỏ để hạn chế thiệt hại trong quá trình canh tác lúa, cụ thể như sau:
1. Chọn giống lúa đảm bảo chất lượng: Sử dụng giống lúa đạt tiêu chuẩn chất lượng. Không để giống lúa đối với ruộng đã bị nhiễm lúa cỏ từ vụ trước; loại bỏ hạt lép lửng trước khi ngâm ủ.
2. Biện pháp canh tác
- Chuyển đổi phương thức gieo cấy: Những vùng có tập quán sạ lan (gieo vãi) mà nhiễm lúa cỏ cần chuyển sang sạ hàng hoặc cấy (cấy tay hoặc cấy bằng máy), loại bỏ lúa cỏ ngay từ khi cây còn nhỏ.
- Luân canh cây trồng: Những khu vực đã nhiễm lúa cỏ nhiều cần luân canh lúa với cây trồng cạn hoặc cây trồng nước nhưng khác họ để dễ dàng nhận biết, loại bỏ hầu hết lúa cỏ sau 1-2 vụ.
- Phòng chống lúa cỏ khi làm đất:
+ Khi cho nước vào ruộng để làm đất cần đặt lưới chắn hạt lúa cỏ tại đầu đường dẫn nước vào ruộng; nếu có lúa cỏ, hạt thóc lép, lửng trôi dạt vào góc ruộng thì tiến hành vớt đem ra khỏi ruộng và tiêu hủy.
+ Những ruộng bị nhiễm nặng lúa cỏ ở vụ trước nhưng chưa được xử lý được thì đầu vụ sau khi thời tiết còn thuận lợi, nền nhiệt còn cao, lấy nước và tiến hành lồng bừa nông, san phẳng rồi rút cạn nước ruộng (như gieo mạ) để nhử lúa cỏ nẩy mầm. Khi cây lúa cỏ có 3 - 5 lá tiến hành lấy nước cày lật úp, làm đất nhuyễn để diệt lúa cỏ ngay khi còn non. Nếu có đủ thời gian, biện pháp này cần làm lặp lại 2 - 3 lần sẽ diệt được hầu hết hạt lúa cỏ bị vùi trong đất.
- Ngăn chặn lây lan lúa cỏ theo máy móc: Vệ sinh máy gặt, máy cày để hạt lúa cỏ không theo máy móc lây lan sang khu ruộng khác, từ vùng bị nhiễm lúa cỏ sang vùng không bị nhiễm lúa cỏ.
- Nhổ, khử lúa cỏ sau khi mọc:
+ Giai đoạn lúa đẻ nhánh - phân hóa đòng: Đối với lúa cấy hoặc sạ hàng: Làm cỏ kết hợp xục bùn bằng tay, bằng dụng cụ hoặc bằng máy đồng thời diệt được lúa cỏ mọc ngoài khóm, ngoài hàng lúa; Đối với lúa gieo sạ: Đi theo từng lối hoặc băng, quan sát kỹ và nhổ bỏ những cây lúa có đặc điểm khác với lúa trồng về kiểu hình (mùa sắc thân, lá, chiều cao cây, góc lá, độ rộng phiến lá…).
+ Giai đoạn lúa đòng - trỗ: Cắt các bông lúa có khi mới trỗ - ngậm sữa; riêng bông lúa cỏ chắc xanh - chín phải cắt cho vào túi tránh rơi vãi hạt và đem tiêu hủy (làm thức ăn cho gia cầm hoặc đốt). Tuyệt đối không được để bông lúa cỏ đã sắp chín - chín trên ruộng, bờ ruộng hoặc vứt xuống kênh mương dẫn nước.
3. Biện pháp sinh học
Khi gặt xong có thể đưa vịt vào ruộng để ăn các hạt lúa rụng trên ruộng trong đó có cả hạt lúa cỏ. Những ruộng nhiễm nặng lúa cỏ không cho thu hoạch cần tiêu hủy toàn bộ ruộng (bằng cách cắt cho gia súc ăn hoặc cày vùi), chậm nhất trước khi những bông lúa cỏ trỗ đầu tiên vào giai đoạn ngậm sữa. Khi cày vùi có thể sử dụng các chế phẩm vi sinh để nhanh phân hủy rơm rạ và cả hạt lúa cỏ.
4. Biện pháp hóa học
Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có hoạt chất Pretilachlor trong Danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng tại Việt Nam. Đồng thời, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất và tuân thủ nguyên tắc 4 đúng.
Nguồn: Cục Bảo vệ thực vật
Nguồn tin: 1. Công văn số 2213/BVTV-TV ngày 08 tháng 8 năm 2022 của Cục Bảo vệ thực vật về việc hướng dẫn biện pháp kỹ thuật quản lý lúa cỏ (lúa ma). 2. Bhagirath Singh Chauhana et al, 2013. Weedy rice (Oryza sativa f. spontanea) problems and management in wet
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Liên kết website
- Tổng lượt truy cập 10,813,366
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây